Bacteriën aan de slag in grondwater diep onder Kerkwijk

Met een druk op de knop zette milieuwethouder Jeff Gardeniers vrijdagochtend 12 oktober een pompsysteem aan waarmee een oplossing met daarin speciale bacteriën diep onder de grond van de Leiderdorpse Kerkwijk wordt gebracht. De bacteriën zijn in staat de vluchtige chloorkoolwaterstoffen af te breken waarmee het grondwater onder de woonwijk vervuild is. De giftige stoffen zijn een erfenis van een chemische wasserij die in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw gevestigd was aan het Van Leeuwenpark.

Door: Corrie van der Laan

Het was Van Leeuwenpark bewoner Paul Kies die het eerst aan de bel trok over de verontreiniging. Toen hij in 1983 ging spitten in de tuin van zijn net gekochte woning, kwam er een vreemde lucht uit de grond. "Ik werd er onpasselijk van." Al snel werd duidelijk dat de dampen werden veroorzaakt door afval met daarin de reinigingsmiddelen PER en TRI, dat was gedumpt achter de wasserij. "De gemeente pakt het snel op", kijkt Kies terug, "Binnen een jaar werd de vervuilde grond afgegraven." Maar met de 130 ton sterk vervuilde grond die werd afgevoerd, was het probleem nog niet verdwenen. Een deel van de vervuiling was dieper de grond in gezakt. "De provincie heeft het daarna laten sloffen", oordeelt Kies. Pas toen de Omgevingsdienst West-Holland de zaak in 2012 oppakte, kwam er schot in.

De vervuiling, die inmiddels tot op ruim veertig meter diep is gekomen, vormt geen bedreiging voor de volksgezondheid maar verspreidt zich wel steeds verder in het grondwater. En dat maakt sanering noodzakelijk.

Dat het zo lang geduurd heeft voordat er actie werd ondernomen, heeft één voordeel, zei wethouder Gardeniers. "Er zijn nu veel betere technieken om de boel schoon te maken."

In samenwerking met ingenieurs- en adviesbureau Stantec heeft de Omgevingsdienst een plan gemaakt om de 800 miljoen liter verontreinigd grondwater te saneren. Aannemer NTP Milieu uit Enschede is in juni dit jaar gestart met de uitvoering. Daarvoor is een heel systeem aangelegd dat het grondwater rond gaat rondpompen tussen Hoogmadeseweg en de Koningstraat. Aan de stroming die zo ontstaat worden bij het pompstation aan de Hoogmadeseweg bacteriën toegevoegd (Dehalococcoïdes) die van nature ook in de bodem voorkomen. Zij zijn in staat de vervuiling onschadelijk te maken door stukjes van de giftige moleculen af te 'eten'. Om optimale leefomstandigheden te creëren, worden ook voedingsstoffen meegegeven.

Naar verwachting zullen de bacteriën zich over een half jaar over het hele projectgebied verspreid hebben. Daarna wordt nog een aantal jaren gemonitord of ze hun werk goed doen en de verontreiniging verdwijnt.

Voordat de pomp werd aangezet, is ook al 30.000 liter van het bacterie-plus-voedingstoffen mengsel geïnjecteerd op de plek waar de verontreiniging oorspronkelijk was gedumpt. "Want als je de bron niet aanpakt, kan je bezig blijven", legde Dennis Scheper van NTP Milieu vrijdag uit.

De hele operatie gaat een kleine miljoen euro kosten, wat wordt betaald door de provincie. Een fiks bedrag, maar dan heb je ook weer schoon water diep onder je voeten.