Leiderdorp zoekt manieren voor beperking restafval

Leiderdorpers produceren nog altijd veel te veel restafval. Het Leiderdorpse college van B en W ziet twee manieren om daar verandering in te brengen. De eerste is een financiële prikkel waarbij burgers die meer restafval aanleveren ook meer betalen. De tweede is een serviceprikkel waarbij het makkelijker gemaakt wordt herbruikbaar afval in te leveren en juist moeilijker om restafval kwijt te raken. Dat valt te lezen in de discussienota ‘Van afval naar grondstoffen’ die vorige maand naar de gemeenteraad is gestuurd.

Door: Corrie van der Laan

Het lukte in Leiderdorp in de afgelopen jaren maar niet om de hoeveelheid restafval die burgers produceren stevig te verminderen. In 2015 stond de teller op 236 kilo restafval (inclusief grofvuil) per persoon, in 2018 was dat licht gezakt naar 220 kilo en in 2019 naar 216 kilo.

VANG-norm

Die daling gaat veel te langzaam als je kijkt naar de doelstellingen van het landelijke programma Van Afval Naar Grondstoffen’ (VANG). Daarin is voor 2020 een streefcijfer van niet meer dan 100 kilo restafval per persoon opgenomen. Leiderdorp heeft dat bij lange na niet gehaald; er zijn zelfs aanwijzingen dat de restafvalproductie in het afgelopen coronajaar juist weer is toegenomen.

Volgens de zogeheten VANG-norm zou bovendien afgelopen jaar driekwart van al het huishoudelijk afval gescheiden aangeleverd moeten worden. In 2019 zat Leiderdorp op een scheidingspercentage van 53 procent en het is niet waarschijnlijk dat dit significant is toegenomen.

Voor 2025 zijn de landelijke streefcijfers zelfs 90 procent afvalscheiding en niet meer dan 30 kilo restafval per persoon.

Opties

In de discussienota ‘Van afval naar grondstoffen’ geeft het college verschillende opties om de hoeveelheid restafval omlaag te krijgen. Als het gaat om een financiële prikkel kan je burgers rechtstreeks laten betalen voor het gewicht of het volume van wat ze in de grijze bak gooien. Of je kan dure, alleen via de gemeente verkrijgbare vuilniszakken verplicht stellen voor het aanbieden van restafval.

De serviceprikkel kan bestaan uit het minder vaak ophalen van restafval, terwijl minicontainers voor herbruikbaar afval - groente-, fruit-, tuinafval en etensresten, oud papier en karton – juist vaker geleegd worden. Wat ook kan is ‘omgekeerd inzamelen’ waarbij herbruikbaar afval thuis wordt opgehaald en restafval zelf weggebracht moet worden naar wijkcontainers.

Het is berekend dat in de Leiderdorpse situatie een effectieve financiële prikkel de hoeveelheid restafval kan terugbrengen met zo’n 90 kilo per persoon per jaar, een effectieve serviceprikkel kan daar nog eens 50 kilo meer afhalen. Maar dan zit je nog op rond de 75 kilo per persoon per jaar. Eén van de vragen die het college de raad voorlegt, is dan ook of het wel reëel is te streven naar de VANG norm van 30 kilo restafval per persoon in 2025. En als het antwoord op die vraag ‘nee’ is, op welk streefgetal de gemeente zich dan zou moeten richten.

Wel blijft het belangrijk dat de hoeveelheid restafval zoveel mogelijk omlaag gaat, benadrukt het college. Niet alleen uit milieuoogpunt, maar ook omdat het verwerken van restafval steeds duurder wordt, zowel door stijgende kosten van loon- en brandstof als door de afvalverbrandings- en CO2 belasting.

Participatietraject

Later dit jaar wordt een participatietraject in gang gezet waarbij bewoners mogen meepraten over een nieuw afvalbeleid - of grondstoffenbeleid zoals het nu genoemd wordt - in de gemeente. Maar voor het zover is, wil het college weten wat de gemeenteraad vindt van de in de nota geopperde maatregelen om restafval te verminderen. Maatregelen waar de raad mordicus tegen is, worden niet meegenomen in het participatietraject.