Einde van 100 jaar oude fabriek

De laatste kleiwarenfabriek verdwijnt uit Leiderdorp. Ginjaar Kleiwaren, sinds 1920 gevestigd aan de Doeslaan, is eind 2020 overgenomen door het Friese bedrijf Albarello Tegelfabriek & Atelier, zo werd vorige week bekend gemaakt. De bedrijfsactiviteiten verhuizen naar Sneek.

Door: Corrie van der Laan

Het fabriekscomplex, dat de Doeslaan 32 tot en met 38 omvat, begint langzaam steeds leger te worden. “Ik heb al een deel van de machines verkocht”, vertelt Jolanda Ginjaar, kleindochter van de oprichter. Zij staat sinds 1991 samen met haar partner Hans Been aan het roer van het bedrijf.

Het kantoor van de fabriek is gevestigd in het knusse huisje aan de Doeslaan 32. Jolanda Ginjaar is daar nog volop aan het werk. Zij ondersteunt – zoveel mogelijk vanuit Leiderdorp – de nieuwe Friese eigenaar als adviseur. In de opslagruimten staat ook nog veel voorraad die zijn weg naar klanten moet vinden.

Dat Ginjaar Kleiwaren nu is gestopt, markeert het einde van een tijdperk. De kleiwarenindustrie was al vanaf de Middeleeuwen belangrijk in Leiderdorp. Ooit telde de gemeente meerdere fabrieken die klei verwerkten uit de polders in de omgeving. Bouwmaterialen als bakstenen en dakpannen waren belangrijke producten. Firma gebroeders Ginjaar Kleiwaren, zoals de officiële naam luidt, startte in 1920, toen de familie Ginjaar twee huizen en een schuur van de Aardewerkfabriek Holland kocht, waar toen pottenbakker Sibbus de scepter zwaaide.

Schoorsteenpotten

Ginjaar Kleiwaren produceerde aanvankelijk voornamelijk schoorsteenpotten en bloempotten. De bloempotproductie is allang verleden tijd maar schoorsteenpotten werden tot voor kort nog steeds gemaakt aan de Doeslaan.

Daarnaast was het bedrijf gespecialiseerd in het maken van ambachtelijke bouwkeramiek voor restauratiedoeleinden. Het gaat dan bijvoorbeeld om muurafdekken, raamdorpels en bijzondere stenen en ornamenten voor de afwerking en verfraaiing van daken. “Wij waren nog het enige bedrijf in Nederland dat muurafdekken maakte”, zegt Jolanda Ginjaar met trots.

De van origine binnenhuisarchitecte heeft dertig jaar geleden een carrièreswitch gemaakt om de kleiwarenfabriek van haar vader over te nemen. Het besluit om het familiebedrijf te verkopen, was lastig, daar windt ze geen doekjes om. Maar ook een logisch gevolg van de omstandigheden. “Wij werkten al vanaf mijn vaders tijd nauw samen met Dijkstra Kleiwaren uit Sneek. Toen de directeur van Dijkstra vorig jaar met pensioen ging – hij was al 76 – deed hij zijn bedrijf over aan Albarello. Ik wordt wat ouder, heb net mijn eerste AOW gehad, en ik heb geen opvolger. Bovendien stonden van mijn vier medewerkers er drie op de rand van hun pensioen. Dus toen ben ik ook gaan nadenken. Albarello heeft ook een vrouwelijke directeur en wij hebben een goede klik. Het is een enthousiast bedrijf met jonge mensen. Het mooie is dat zo onze kennis en ervaring bewaard blijft voor Nederland.”

De overdracht is soepel gegaan en de enige medewerker voor wie Ginjaar ontslag moest aanvragen, heeft inmiddels een nieuwe baan.

Monument

Wat er met het fabriekscomplex aan de Doeslaan gaat gebeuren, is nog de vraag. Ginjaar heeft al eerder haar gedachten laten gaan over de mogelijkheid om de panden te transformeren tot appartementen. “Het zou leuk zijn als er iets van behouden kan blijven maar ik ga het zeker niet zelf ontwikkelen.” Duidelijk is dat het vinden van een nieuwe bestemming niet eenvoudig zal zijn. Wat het allemaal niet makkelijker maakt, is dat de gemeente op 5 januari dit jaar de Doeslaan 32 tot en met 34 tot gemeentelijk monument heeft bestempeld. “Het gaat nog een hele uitzoekerij worden wat hier wel en niet kan en mag.”