Afscheid

“Morgen ga ik dood. Kom je vanavond nog een uurtje?” Een appje van een vriend, die al jaren ernstig ziek was, verdere chemo en bestralingen niet meer aankon en besloot de strijd te staken. 

Het onderwerp ‘De keuzes tijdens de laatste levensfase’ houdt mensen steeds meer bezig. Mij ook. Het is bespreekbaar geworden. Het taboe is er van af. Een goede zaak. 

Een enkele keer per jaar bezoek ik het kerkhof in Leiderdorp. De serene rust die er heerst boeit me, stemt tot nadenken. Begin november meer dan ik verwachtte. Dat komt door het appje, en door het overlijden van een goede kennis. 

Eerst mijn Leiderdorpse vriend, met wie ik een intense band onderhield die alleen maar sterker werd. Wij praatten met elkaar, lachten over wat we allemaal hadden beleefd en huilden over zijn overlijden, morgen. Vlak voordat ik wegging, gaf hij mij een pakje, dat ik openmaakte. Er zat een pen in, een mooie pen. “Jij schrijft nogal veel, wil je deze pen daarvoor gebruiken, dan denk je aan me.” Ook zonder dit emotionele cadeautje, zou ik dat ook wel doen. Het ontroerde me. 

Dan de goede kennis, die ik regelmatig bezocht. Ook hij zou afscheid van het leven nemen, de datum en het uur moest hij nog bepalen, maar voor hem stond het vast. Genoeg is genoeg. Dat afscheid verliep totaal anders. Tijdens mijn bezoek kwam zijn vrouw binnen, gaf hem pillen en zei daarbij: “De apotheek zegt dat bij het gebruik hiervan de kleur van je plas verandert.” Daarop antwoordde hij: “Geen drama, ik ben toch kleurenblind.” Een uurtje later schuifelde hij naar de wc en mompelde: “De plee is nog de enige plek waar je zonder QR-code naar binnen mag.” Hilariteit. Een week daarna belde hij: “Dit is mijn laatste telefoontje. ’t Is mooi geweest.” 

Jaren geleden had Paul Witteman een afscheidsinterview met een havenbaron, dat rechtstreeks via de radio werd uitgezonden. Hij vertelde openhartig over zijn leven, zijn huwelijken en meer. Na een halfuurtje vroeg hij Witteman sigaretten aan te geven en het glas nog eens flink bij te vullen met whisky. Je hoorde hem de laatste sigaret aansteken en het glas leegdrinken. Toen zei hij: “Witteman, de dokter en ik moeten aan het werk. Gegroet.” Een adembenemende uitzending. 

Waarom? Dat wist ik toen niet en nog steeds niet. Wat ik wel weet is om zelf goed na te denken en met mijn dierbaren te bespreken hoe ik de laatste fase van mijn leven wil afsluiten.