Vroegbloeiers
In de vorige aflevering van Leiderdorp Natuurlijk schreef Edward Sodderland over naaktbloeiers. Dat zijn planten die bloeien voordat ze blad krijgen. Dit keer aandacht voor vroegbloeiende planten met een heel andere strategie: de winterannuellen.
Deze planten ontkiemen in de herfst en overwinteren als een rozet van bladeren. Ze staan dan in het voorjaar al in de startblokken om als een van de eerste planten bloemen te krijgen. Voordat het zomer wordt, hebben ze al zaad gemaakt
Dit tijdschema werkt zo goed voor de winterannuellen omdat ze beter tegen kou dan tegen warmte kunnen. De rozetjes overleven prima in winter en het zaad overbrugt de moeilijke zomerperiode.
Op de foto links staat aan de linkerkant de kleine veldkers en rechts de vroegeling. Dit zijn beide winterannuellen. Ze komen beide als stoepplantje voor in Leiderdorp.
De kleine veldkers is familie van de tuinkers. Veel mensen hebben wel eens tuinkers opgekweekt. Je koopt een zakje zaad, zet een bakje potgrond in de vensterbank, zaadjes erin en na een tijdje zie je kiemplantjes. Deze zijn lekker op bijvoorbeeld een broodje kaas. De kleine veldkers staat als stoepplantje precies in de hondepoep en -pies zone. Die kan je dus beter niet opeten.
Vroegeling is het plantje met de gespleten kroonblaadjes. Hierdoor lijkt het net of er wel acht kroonblaadjes zijn, maar het zijn er vier. Het zijn wel kleine plantjes. Je moet goed kijken want ze vallen bijna niet op zo aan de stoeprand.
Viooltjes
In maart kan het al lekker warm zijn overdag, maar ‘s nachts kan het nog vriezen. Overdag soms ook, maar de echte vorstperioden zijn voorbij. Viooltjes kunnen tegen een beetje vorst en behoren ook tot de vroegbloeiers. Het viooltje op de foto rechts is het maarts viooltje. De latijnse naam is Viola odorata. Violo omdat het een viooltje is en odorata vanwege de geur die viooltjes verspreiden. Viooltjes worden dan ook wel voor parfum gebruikt. Een andere naam is ook welriekend viooltje.
Viooltjes zijn in het verleden al als stinzenplanten aangeplant. Waarbij stins Fries is voor stenen huis in de betekenis van een burcht of landhuis. De bewoners konden het zich permitteren om uitheemse bloemen te komen om hun tuin mee te verfraaien. Bij landgoederen vind je nog vaak stinzenplanten. Een mooi voorbeeld in buurt is het landgoed Oud Poelgeest in Oegstgeest.
Tekst en foto's: Ruben de Faber
