VERVOLG VAN P12
Je zou al een stap in de goede richting kunnen zetten door de overcapaciteit van windmolens te gebruiken, zegt hij. "We hebben heel veel windmolens, die zie je regelmatig stil staan. Niet omdat ze niet werken, maar omdat we de energie op dat moment niet kwijt kunnen in ons netwerk. Wat is er nu mooier dan die energie wel op te wekken en te gebruiken om er waterstof van te maken. Die waterstof laat je dan gewoon in het aardgasnetwerk stromen, dat kan vanaf elk punt in Nederland.”
Duur en ongewis
Het mag duidelijk zijn dat Visser er bepaald niet rouwig om is dat de plannen voor een warmtenet in de Oranjewijk en het Doeskwartier-West afgelopen najaar in de ijskast zijn gezet. Wat hem betreft blijven ze daar voorgoed. Hij is er nu van overtuigd dat een warmtenet gewoon een slecht idee is. Het vergt een grote persoonlijke investering van de woningeigenaren en de aanleg van een razend duur pijpleidingennetwerk en is bovendien duurder in gebruik, stelt hij.
En hij ziet nog een struikelblok: ”Het warmtenet heeft geen voorziening voor het grote verschil in warmtebehoefte van de gebruikers tussen zomer en winter.”
Daarbij komt dat de gedroomde bron, heet water dat via de zogeheten Warmterotonde wordt aange-
Het zou een enorme desinvestering zijn om dat hele gasnet in de prullenbak te gooien.
voerd vanuit het Rotterdamse havengebied, nog behoorlijk ongewis is. Nadeel aan de Warmterotonde vindt hij ook dat het water verwarmd wordt met restwarmte van industrie en afvalverbranding, dus bepaald niet CO2-vrij. Kortom, een warmtenet is volgens hem in alle opzichten een "onwenselijke oplossing”.
Makkelijker en goedkoper
De overstap van aardgas op waterstof is een heel stuk makkelijker en goedkoper, benadrukt hij, vooral omdat daarvoor het bestaande gasleidingennetwerk gebruikt kan worden. "We hebben een fantastisch landelijk netwerk liggen dat al jaren bestaat en juist wèl van een buffer voor het verschil in verbruik tussen zomer en winter is voorzien. Als je de gaskraan opendraait, komt er altijd voldoende gas uit. Het zou een enorme desinvestering zijn om dat hele gasnet in de prullenbak te gooien.”
Visser kijkt hoopvol naar proeven met waterstof als warmtebron voor woonwijken die momenteel gaande zijn West-Europa. “Vooral Engeland is er al heel ver mee, in Leeds is een project bezig waarbij duizend woningen overstappen op waterstof. Dichter bij huis is er het project in de Stad aan ’t Haringvliet, met 600 woningen.” Hij is ervan overtuigd dat waterstof de toekomst heeft. “Ik denk dat we veel te duur uit zijn, met welke andere oplossing ook.”
Wilma van Goozen is blij dat haar wijk voorlopig nog niet van het gas af gaat
'Wie weet komen er in de toekomst veel gunstiger oplossingen voor onze huizen'
terugblik n Oranjewijkbewoonster Wilma van Goozen zag het eind 2018 helemaal zitten. De gemeente was dat najaar gestart met het Project Oranjewijk, waarbij met een groep bewoners de mogelijkheden voor de warmtetransitie voor de Oranjewijk en het Doeskwartier-West werden verkend. Een van die mogelijkheden was aansluiting op de geplande Warmterotonde, die heet water vanuit het Rotterdamse havengebied via Leiderdorp naar Leiden moest gaan brengen. Een prima idee en liever vandaag dan morgen, vond Wilma toen. Anderhalf jaar later was haar enthousiasme al flink bekoeld en nu is ze blij dat de gemeente de plannen voor een alternatieve warmtevoorziening in de wijk voor onbepaalde tijd in de wacht heeft gezet.
Het is niet dat ze niet van het gas af wil. Wilma en haar echtgenoot waren al een paar jaar bezig met het voorbereiden van hun jaren zestig-hoekwoning in de Anna van Burenstraat op een gasvrije toekomst; het gasfornuis is vervangen door een inductieplaat en de isolatiegraad is flink verhoogd door dubbele beglazing en vloer- en dakisolatie. Ze had zelfs al nagemeten of in haar meterkast ruimte was voor de warmtewisselaar die geplaatst moest worden als haar huis op een warmtenet zou worden aangesloten. Kortom: ze stond vooraan in de rij.
Kosten vallen niet mee
Wel had ze van meet af aan vragen over de financiële kant van de zaak. Daarover kwam eind 2019 meer duidelijkheid en het antwoord op de vraag ‘wat gaat het me kosten’ viel niet mee, vertelt ze. Berekeningen van de gemeente kwamen uit op een aansluitbijdrage van 8000 euro per woning, noodzakelijke aanpassingen van de woning voor een bedrag van 4.000 (zonder isolatie) tot 10.000 euro per woning en een bedrag van 1.750 tot 1.950 euro aan jaarlijkse kosten voor energie en onderhoud. “Voor veel mensen zou dat een probleem opleveren en voor ons eigenlijk ook. Je hebt ook geen keus in de aanbieder van de warmte, dat vind ik wel erg problematisch.”
Inmiddels is ook haar mening over de Rotterdamse Warmterotonde veranderd. De restwarmte waarmee het water voor de pijplijn verhit wordt, is voor een groot deel afkomstig van de Afvalverwerking Rijnmond. “Ik las dat er afval uit het Verenigd Koninkrijk hier naartoe komt om die ovens aan de gang te houden. Dat past niet bij de duurzaamheidsdoelstellingen die we nastreven; we moeten niet alleen van het gas af maar ook minder afval gaan produceren met z’n allen, meer recyclen. Om dan afval te importeren voor ons warme water, lijkt me de verkeerde weg.”
Alles bij elkaar is het goed om nog even langer na te denken over de warmtetransitie in de Oranjewijk, vindt ze. “Misschien komen er in de toekomst nog wel andere oplossingen die veel gunstiger zijn voor onze huizen.”
Te weinig informatie
Toen we Wilma voor het eerst interviewden voor deze serie, lag de ‘inspiratiebijeenkomst’ voor het Project Oranjewijk nog vers in haar geheugen. Eind september 2018 organiseerde de gemeente twee drukbezochte bijeenkomsten voor de bewoners om uitleg te geven over nu en noodzaak om van het gas af te gaan en de mogelijkheden daarvoor in hun wijk. Dat was een goede start, waar veel bewoners enthousiast vandaan kwamen, kijkt ze terug. Maar daarna zakte het in. De informatievoorziening was summier en sporadisch, is haar kritiek. Ze was graag wat frequenter op de hoogte gehouden. “Het was fijn geweest als zo af en toe een bijeenkomst was georganiseerd om met elkaar van gedachten te wissen en om vragen te kunnen stellen.”
Meedenken en -praten
Het uitstel voor de warmtetransitie in de Oranjewijk betekent geen afstel. Alle woningen in Nederland moeten uiterlijk in 2050 van het gas af zijn en in 2030 moet daar al een stevige start mee gemaakt zijn. Als de gemeente zich opnieuw buigt over de mogelijkheden om de wijk van het aardgas af te koppelen, wil Van Goozen daar graag over meedenken en -praten. “Ik sta nog altijd open voor duurzame manieren om mijn huis te verwarmen.”
De serie 'Van het gas af' wordt mede mogelijk gemaakt door een subsidie van het Leids Mediafonds. Teksten en eindredactie: Corrie van der Laan, minidocumentaire: Marc Wonnink.