Piet Visser vindt dat er kansen gemist zijn in onderzoek naar warmtetransitie Oranjewijk
'Te veel focus op de warmtenet-optie, te weinig aandacht voor waterstof'
terugblik n Piet Visser kijkt met een lichte kater terug op zijn deelname aan de Werkgroep Oranjewijk. Het onderzoek naar de warmtetransitie in de Oranjewijk en het Doeskwartier-West had anders aangepakt moeten worden, vindt hij in retrospectief. "Er is te snel voorgesorteerd naar een warmtenet en er is niet goed genoeg gekeken naar andere opties zoals het vervangen van aardgas door waterstof of groen gas.”
Visser gaf zich na de eerste informatiebijeenkomst over het Project Oranjewijk, in september 2018, op voor de werkgroep van bewoners omdat hij “de vinger aan de pols wilde houden”, vertelt hij. “Ik had het gevoel dat de gemeente wel hele grote en mogelijk dure plannen had. Wat gaat mij dat kosten, vroeg ik me af.”
Voor Visser was het doel van de werkgroep helder: samen zoeken naar de beste manier om de Oranjewijk en het Doeskwartier-West van het gas af te krijgen. Wat hem betreft lagen daarbij alle oplossingsrichtingen wijd open. Maar al vrij snel kreeg hij de indruk dat dit niet gold voor de gemeente en een deel van de werkgroep. “Er viel een sterke voorkeur te bespeuren voor een warmtenet.”
In 2019 nam de werkgroep adviesbureau DWA in de arm om de alternatieven voor aardgas in het projectgebied op een rijtje te zetten. Dat onderzoek begon breed maar werd tot teleurstelling van Visser al snel ingeperkt tot twee opties: all electric en een collectief warmtenet. “Weliswaar wordt in het eindrapport duidelijk aangegeven dat waterstof ook een goed alternatief zou kunnen zijn maar dat is verder niet onderzocht.”
Advies
De conclusie van DWA was dat een hoge temperatuur warmtenet de beste oplossing zou zijn voor de veelal slecht geïsoleerde woningen in de Oranjewijk en het Doeskwartier-West. Het advies dat de Werkgroep Oranjewijk in december 2019 gaf aan het Leiderdorpse college van burgemeester en wethouders was in lijn daarmee: neem op korte termijn het initiatief voor de ontwikkeling van een collectief hoge temperatuur warmtenet in de wijk. Daarbij zou de gemeente vol moeten inzetten op het meenemen van de bewoners in het hele proces.
“Een warmtenet leek op dat moment inderdaad de meest haalbare oplossing”, kijkt Visser terug, “ook al omdat in het DWA rapport werd gesteld dat waterstof op korte termijn nìet haalbaar zou zijn. Daar ga je dan in eerste instantie in mee.” Maar het zat hem en een aantal andere werkgroepleden toch niet helemaal lekker. Ook al omdat de aanleg van een warmtenet in de Oranjewijk zwaar in de papieren zou lopen, niet alleen voor de overheid maar ook voor de bewoners. “Het gaat om zo’n 14.500 euro aan investeringen die je zelf moet doen om je huis warmtenetklaar te krijgen.” Reden voor deze werkgroepleden om enkele eerder terzijde geschoven opties nogmaals onder de loep te nemen: geothermie en waterstof. Alternatieven die in theorie bruikbaar zijn in de wijk omdat ze geen hoge isolatiegraad van de woningen vereisen.
Het pad van de geothermie liep al snel dood. “Het is een enorme investering, die in de tientallen miljoenen loopt. Het is ook niet geschikt voor slechts één wijk. Om het rendabel te maken moet je kijken op een veel grotere schaal van zeker drieduizend huizen. Bovendien is het risicovol; je hebt maar één bron en als die om een of andere reden niet werkt, zit je meteen langdurig zonder verwarming.”
Bijmengen
Waterstof daarentegen, bleek juist veel kansrijker dan Visser had gedacht. "De wereld verandert, de ontwikkelingen gaan razendsnel. De productie van waterstof komt steeds beter op gang en er zijn grote stappen gemaakt in het ontwikkelen van cv-ketels die net zo duur zijn als conventionele ketels maar kunnen draaien op waterstof. Overigens kunnen de huidige cv-ketels ook al overweg met een bepaald percentage waterstof. Het mooie is dat het huidige netwerk van aardgasleidingen al geschikt is om waterstof door te leiden. In feite zou je morgen kunnen beginnen met het bijmengen van 20 tot 30 procent waterstof door het aardgas. Dan ben je meteen al energiezuiniger en milieuvriendelijker bezig."
Windmolens
Waterstof wordt gemaakt door water met behulp van elektriciteit te splitsen in waterstof en zuurstof. Voor duurzame waterstof is heel veel groene elektriciteit nodig en de beschikbaarheid daarvan dat vormt vooralsnog een probleem. Visser is er echter van overtuigd dat dit probleem binnen afzienbare tijd oplosbaar is.
=> P13