Alle straten onder de loep
'Leiderdorp van straat tot straat' is de titel van een boekje over de straten van Leiderdorp. Het boekje, geschreven, geïllustreerd en samengesteld door Wim Kisman, Jan van der Kooij en Aafke Vis, is in 1985 voor het eerst uitgekomen.
In het boekje werden de 252 straten, lanen, pleinen, en wegen die Leiderdorp toen rijk was, beschreven, geïllustreerd door foto’s, tekeningen, plattegronden en gedichten. Leiderdorp was eind 20ste eeuw een welvarend en groeiend dorp en in 2005 waren er 75 straten bijgekomen. Jan van der Kooij en Aafke Vis hebben het boekje toen bijgewerkt met de 75 nieuwe straten, hun namen en hun bijzonderheden.
Nieuwe uitgave
De tijd en de groei van Leiderdorp heeft niet stilgestaan en in 2020 kreeg het Leiderdorps Museum de vraag of het mee wilde helpen een nieuwe uitgave te maken. Er waren in een kleine 15 jaar 34 straten bijgekomen en een enkele straat afgevallen. Een kleine werkgroep van het museum is samen met Aafke Vis begonnen alle nieuwe straten toe te voegen en te omschrijven, al werkt de coronacrisis niet mee aan een snelle voortgang. De dossiers met de collegebesluiten over het benoemen van de straten liggen in het gemeentehuis en mogen het huis niet verlaten, en de werkgroep mag het gemeentehuis niet in.
Het interessante aan het boekje is dat de lezer veel over Leiderdorp leert. Niet alleen over het hoe en waarom van een straatnaam, maar ook wanneer de straat is aangelegd en de soms uitvoerige discussies over een straatnaam. De straatnamen vertellen over de lokale en bestuurlijke geschiedenis van Leiderdorp, maar ook liefhebbers van planten, bloemen en literatuur komen aan hun trekken.
Enkele voorbeelden uit het boekje:
De Achthovenerweg is een eeuwenoude weg in het verlengde van de Hoofdstraat. Wanneer de weg zijn naam kreeg, is niet te achterhalen. In 1985 is een nieuw gedeelte toegevoegd aan deze weg, een verbinding met de Mauritssingel. Hieraan ging een twintig jaar lange discussie vooraf. In 1964 werd al een project gestart om de Mauritssingel door te trekken naar de Achthovenerweg. Het plan was de Mauritssingel in rechte lijn door te trekken tot deze het in de buurt van de Lindenhof op de Achthovenerweg uit zou komen. Uiteindelijk bleek het verwerven van de nodige grond en de slappe ondergrond van het tracé te bezwaarlijk. Daarom werd gekozen om een stuk van de aloude Ruige Kade te benutten om de Achthovenerweg met de Mauritssingel te verbinden.
De Vronkenlaan is vernoemd naar Willem Vronken, de in 1400 eerst benoemde abt van het klooster Engelendaal. Alleen is de juiste naam van deze abt Willem Vornken.
Het gebied rond de Laan van Ouderzorg, met Haaghuishof, Overgaarde, Steengaarde en Kleigaarde is een verwijzing naar de op die locatie gelegen steenfabriek Ouderzorg, die in 1961 gesloopt is. De naam van de steenfabriek “Ouderzorg” heeft ook een achtergrond. De eigenaar van de fabriek had in 1901 de bedoeling dat zijn zoon de fabriek over zou nemen. Vandaar de naam.
Leiderdorp kent diverse straten die vernoemd zijn naar kastelen en huizen die niet in Leiderdorp hebben gelegen. Beekestein is vernoemd naar een landhuis in Velzen, Brederode naar een ruïne in Santport, Loevestein naar een kasteel in de Betuwe. Alleen de Laan van Berendrecht en Steneveltdreef zijn vernoemd naar een kasteel/huis dat in het vroegere Leiderdorp heeft gelegen. Het vroegere Leiderdorp heeft zes kastelen gekend dus er zijn nog mogelijkheden voor nieuwe straatnamen.
Om bij de kastelen te blijven: één van de in 2020 aanlegde en benoemde straten is Saranafort, gelegen achter de Rietschans. Om de herkomst van deze naam te achterhalen zal gewacht moeten worden tot de dossiers met collegebesluiten weer in het gemeentehuis in te zien zijn. Googelen levert niets op.
Tekst: Bob Reidsma