Zoeterwoudse wijk Rijndijk onderzoekt de weg naar een gasvrije toekomst
. n Over dertig jaar moeten alle woningen in Nederland van het gas af zijn. Een hele opgave voor de gemeenten, die allemaal worstelen met de vraag hoe ze dat voor elkaar moeten krijgen. In steeds meer gemeenten worden onderzoeken gestart naar de beste aanpak voor het gasvrij maken van de wijken. Daarbij wordt als regel in eerste instantie gefocust op één buurt of wijk die als pilot voor de rest kan dienen. In Leiderdorp is dat de Oranjewijk, aan de overkant van de Oude Rijn, in buurgemeente Zoeterwoude, is de wijk Rijndijk uitverkoren. Het project Oranjewijk is inmiddels ruim twee jaar oud, in Zoeterwoude is het allemaal nog een stuk priller: daar startte het project ‘Rijndijk Van Gas Los’ afgelopen voorjaar. Hoe gaat Rijndijk op weg naar een gasloze toekomst? En wat zijn de overeenkomsten en verschillen met de aanpak in de Leiderdorpse Oranjewijk? We spraken erover met projectleider Baktash Ibrahimi.
Waarom Rijndijk?
Een voor de hand liggende eerste vraag is natuurlijk: waarom is juist Rijndijk gekozen als Zoeterwoudse pilotwijk?
Dat heeft alles te maken met het soort woningen in de wijk en de potentiële warmtebronnen in de nabije omgeving, legt Ibrahimi uit. Rijndijk telt zo’n 1.100 woningen die grotendeels zijn gesitueerd in een strook tussen de Oude Rijn en industrieterrein De Grote Polder. 80 procent is gebouwd tussen 1950 en 1990 en bestaat uit typisch naoorlogse rijtjeshuizen. Een jaar of drie geleden zijn verkennende onderzoeken naar alternatieve warmtebronnen voor Zoeterwoude gedaan door bureau CE-Delft en het Planbureau voor de Leefomgeving. “Uit beide onderzoeken kwam naar voren dat voor Rijndijk een collectieve oplossing waarbij de woningen worden aangesloten op een warmtenet het gunstigst is. Zo’n warmtenet heeft een bron nodig en in Rijndijk is een aantal industriële bedrijven – waaronder Heineken - gevestigd waar we in principe die warmte vandaan zouden kunnen halen. Bovendien loopt het tracé voor de Rotterdamse Warmterotonde langs Rijndijk. Dat alles maakt deze wijk kansrijk.”
Werkgroep
Net als de gemeente Leiderdorp wil ook de gemeente Zoeterwoude het proces van warmtetransitie in nauwe samenspraak met de inwoners ingaan. Daarom is begin juli dit jaar een werkgroep in Rijndijk opgestart die momenteel rond de twintig leden telt. Dat zijn vooral bewoners en daarnaast vertegenwoordigers van woningcorporatie Rijnhart en van de huurdersbelangenorganisatie De Huurderij.
De werkgroep is inmiddels vier maal bij elkaar geweest en heeft al een duidelijk stempel op het project gedrukt. Ibrahimi: “Ons startpunt was dat een warmtenet het beste alternatief voor verwarming met aardgas is, maar de werkgroep wil eerst een stapje terug doen en met de kennis van nu de onderzoeken van een paar jaar geleden nog eens tegen het licht houden. Er doen zich immers bijna wekelijks nieuwe ontwikkelingen op het gebied van de energietransitie voor. Daarom willen we de voor- en nadelen van het hele palet aan alternatieven voor aardgas – dus naast een warmtenet ook individuele oplossingen en hernieuwbaar gas – opnieuw op een rijtje zetten. Daar moet dan een top 3 uitrollen. We gaan dit proces uitbesteden aan een bureau, dat moet volgens de planning in oktober gebeuren.
Draagvlak
Wat er ook uit het nieuwe onderzoek komt, om daadwerkelijk met de hele wijk ‘van gas los’ te gaan is draagvlak onder de bewoners nodig. Hoe staat het met dat draagvlak in Rijndijk?
Een lastige vraag, vindt Ibrahimi. “Tijdens twee informatiemarkten over duurzaamheid en de energietransitie die vorig jaar werden gehouden en waar een paar honderd mensen op af kwamen, leek de stemming vrij positief. De bewoners stonden open voor een overstap naar een andere warmtebron en wilden dat de gemeente hierin het voortouw zou nemen. Echter, drie maanden geleden zijn we op verschillende plekken in de wijk gaan staan waar ook hele andere geluiden te horen waren. We hebben ongeveer zestig mensen gesproken waarvan er een stuk of vijf uiterst kritisch bleken. Die zeggen: ‘Aardgas is een fantastische brandstof, die moeten we blijven gebruiken’.
We hebben hen gevraagd om deel te nemen aan de werkgroep en gelukkig gaven enkelen hieraan gehoor. In de werkgroep hebben we niet alleen mensen nodig die met ons mee denken, maar ook mensen die kritische vragen blijven stellen en in de gaten houden of we de juiste dingen aan het doen zijn.”
'In de werkgroep hebben we niet alleen mensen nodig die met ons mee denken, maar ook mensen die kritische vragen blijven stellen'
Kosten
Als het om draagvlak gaat, is met name het kostenaspect van groot belang. Ibrahimi realiseert zich dat het een hele uitdaging wordt om de energietransitie voor elkaar te krijgen zonder dat de woonlasten stijgen. “Laat ik helder zijn, duurzaamheid gaat ons geld kosten. Maar in de meeste gevallen gaat het ons ook geld opleveren.
Lees verder op P11