Herinneringen aan WOII
Het is nu 2020 en dus 75 jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog werd beëindigd. In Nederland gebeurde dat in mei 1945, in voormalig Nederlands Indië, het tegenwoordige Indonesië, in augustus 1945.
Nog meer dan in voorgaande jaren komen bij overlevenden herinneringen uit die donkere periode weer naar boven. Natuurlijk, herinneringen zijn gebeurtenissen opgeslagen in de sluiers van het verleden en aangevreten door de tijd. Maar zij blijven buitengewoon waardevol. Niet alleen voor hen die moeten leven met die herinneringen, maar juist ook voor ieder ander om te leren voor de toekomst.
Het is met deze intentie, dat ik een aantal Leiderdorpers heb gevraagd hun herinneringen aan de oorlog te delen. Tot half augustus verschijnt om de week een van hun verhalen in deze krant. Ik heb ze kunnen – of misschien moet ik zeggen: mogen – optekenen mede dankzij de tussenkomst van Annelen van Wetten, die activiteitenbegeleidster van verschillende van deze senioren is en hen heeft weten te bewegen met mij over deze donkere tijd te praten.
In deze aflevering vertelt Franciscus Merkelijn wat hij zich nog weet te herinneren van de oorlogjaren.
Emile Snell
Verpleegstersuniform biedt bescherming
Franciscus Merkelijn werd op 6 januari 1937 geboren in Oegstgeest en heeft daar zijn jeugd doorgebracht. Hij komt uit een gezin van drie personen, vader, moeder en hijzelf. Zijn opleiding tot onderwijzer genoot Franciscus aan de rijkskweekschool in Den Haag. Hij heeft als leerkracht gewerkt in Alphen alwaar hij ook is getrouwd. Hij woont sinds bijna twee jaar in Leiderdorp.
Het is opvallend dat het eerste wat Franciscus invalt, wanneer gevraagd wordt naar zijn oorlogsherinneringen, het de schrik van zijn moeder is, toen bekend werd gemaakt dat de invasie was begonnen. Hij weet nog duidelijk tot in detail de jurk die zijn moeder die dag droeg, te beschrijven. En ook de kleuren van die jurk kan hij zich nog herinneren. En hij weet nog dat de snit van die jurk in de zestiger jaren weer modern werd.
Moestuin
In verhouding tot anderen en dan vooral tot degenen die de hongerwinter hebben moeten meemaken, viel het voor de familie Merkelijn enigszins mee. Dat kwam deels doordat zij de beheerder van een maalderij in Zevenhuizen kenden. En die kon nog weleens voor voedsel zorgen. Ook hadden zij een moestuin, waar een bijzonder verhaal achter zit.
In de eerste weken van de oorlog was een drietal Duitse militairen bij hen ingekwartierd. Het waren nog maar jonge jongens weet Franciscus zich te herinneren. Nauwelijks nog echte soldaten, die ook maar door hogere machten de oorlog in waren gestuurd. De achtertuin van hun huis was nogal ruim bemeten. De soldaten hebben geholpen om die tuin om te spitten tot een echte groentetuin. Het lukte grootvader, die ook bij hen in huis woonde, om aardappels in die grote tuin te verbouwen. En ook dat heeft hun geholpen om de oorlog redelijk goed door te komen. Verder was er een oom Henk en die schoof hen wel eens wat tarwe toe. Hoe hij daaraan kwam weet Franciscus niet.
Toch is ook bij hen de honger niet hun deur voorbij gegaan. Hij weet nog dat zijn moeder wel eens een fietstocht ondernam naar onder andere die oom Henk om voedsel te halen. Altijd liep je dan het gevaar om aangehouden te worden door soldaten en dan je moeizaam verkregen voedsel en je fiets kwijt te raken. Nu was een zus van zijn moeder verpleegster. Als zijn moeder zo’n hongertocht ondernam, leende ze het verpleegstersuniform van haar zus. Want het was bekend dat 'krankenschwesters' niet werden aangehouden.
Franciscus weet zich ook nog te herinneren dat Engelse vliegtuigen een station bij vergissing bombardeerden en dat op dat moment hij en zijn moeder daar in de buurt liepen. Maar die herinneringen zijn wat vaag. Duidelijker herinnert hij zich dat er een razzia in hun buurt plaatsvond en dat de Joodse familie Goudsmit werd opgepakt en afgevoerd. Slechts twee leden van die familie hebben het kamp overleefd.
Van de bevrijding staan hem nog twee dingen duidelijk bij. Ten eerste dat een buurman naar zijn vader riep: “Nu is alles voorbij”. En dat zijn vader, die fel anti-Duits was, toen terugschreeuwde: “Nee buurman, nu begint het pas!”. Het tweede was, dat toen er militairen in hun jeeps op de Warmonderweg voorbij kwamen, hij tot zijn (jongens)verbazing geen Duitsers maar Canadezen in die jeeps zag zitten.
Daarnaast herinnert hij zich dat mensen vertelden hoe ze eindelijk weer echte sigarettenrook opsnoven en echte sigaretten rookten. En verder was er voor het eerst sinds lang weer een beetje elektriciteit.
Disco voor kinderen
zomer n DJ dejord organiseert vrijdagavond 17 juli een disco voor kinderen van 7 tot 12 jaar.
Het thema is ‘Zomer’, het kledingadvies is dan ook ‘kleding passend bij de zomer’. De disco vindt plaats van 19.00 tot 20.30 uur in gebouw Dwars aan de Bloemerd 1C in Leiderdorp. De entree is 3 euro per persoon, een consumptiekaart kost 3 euro. De voorverkoop is vrijdag 10 juli van 17.00 tot 20.00 uur en woensdag 15 juli van 14.00 tot 16.00 uur.
Wie tijdens de disco vragen heeft, kan bellen naar 06-20504338 of 06-51252126.
De kinderdisco is een activiteit van AVS Evenementen Service.