De Koningstraat tijdens de Tweede Wereldoorlog
Het jaar 2020 is een jaar waarin we herdenken dat 75 jaar geleden Nederland werd bevrijd van de Duitse overheersing. Bevrijding van 5 jaar bezetting, 5 jaar waarin de vrijheid steeds meer werd onderdrukt. Ook in de Koningstraat in Leiderdorp werd de bezetting gevoeld en beleefd. Bewoners Aad en Rita Vons hebben vele verhalen over de Koningstraat in WOII verzameld. Voor Historie Vlakbij Huis hebben ze daar een samenvatting gemaakt. In de afleveringen van 30 april en 27 mei heeft u de eerste twee delen daarvan kunnen lezen, hier het derde en laatste deel.
Het verdwenen bevolkingsregister
Op 4 januari 1944 vond een gefingeerde overval plaats op het Raadhuis aan de Hoofdstraat. Het gehele bevolkingsregister, 300 blanco persoonsbewijzen, zegels en stempels werden door een verzetsorganisatie verduisterd. Het bevolkingsregister werd in een met stenen verzwaarde zak in het water van de Zijl gekieperd. De blanco persoonsbewijzen, zegels en stempels vonden hun aftrek bij het verzet. Door het laten verdwijnen van het bevolkingsregister waren alle namen en adressen van de Leiderdorpse jongens en mannen niet meer te traceren door de Duitsers. Een jaar later, op 6 januari 1945, was er een tweede overval en verdween het bevolkingsregister van Leiderdorp opnieuw. In verband met de massale razzia’s die de Duitsers hielden, vond de verzetsorganisatie het belangrijk dat alle namen en adressen van jongens en mannen opnieuw uit het gemeentehuis verdwenen. Ditmaal ging de buit niet in het water van de Zijl, maar werd ondergebracht op diverse geheime en betrouwbare adressen in de Koningstraat. Helaas is niet bekend op welke adressen. Zo bewaarde de Koningstraat tot aan de bevrijding een groot geheim vanwege het schuilhouden van het 2e bevolkingsregister, dat na de eerste overval opnieuw door de gemeente was opgezet.
Binnenlandse Strijdkrachten
In september 1944 werd door de belangrijkste verzetsgroepen in Nederland de Binnenlandse Strijdkrachten opgericht. In Leiderdorp is deze ordedienst ook actief geweest en had tot taak de orde te handhaven in de overgangstijd tussen bezet en bevrijd Leiderdorp. Deze dienst reed op onder andere Engelse motoren. Arie Vons van Koningstraat 23 en Jilles Roseboom van Koningstraat 70 maakten deel uit van de Binnenlandse Strijdkrachten. Op de foto onderaan deze rubriek staan BS-leden Arie Vons, Jan Boon, Jan Barendse, Cor Das en Jilles Rosenboom (v.l.n.r.).
Bevrijdingsoptocht
Nadat de Canadezen op 7 mei 1945 waren binnengehaald op de Hoge Rijndijk te Zoeterwoude werden in het oude dorp ook diverse festiviteiten georganiseerd. Boven de straten werden mooi versierde erepoorten gemaakt. Het bestuur van de buurtvereniging Resedastraat/Koningstraat organiseerde met de Christelijke Oranjevereniging in mei 1945 een grote bevrijdingsoptocht. In augustus 1945 werd een groots bevrijdingsfeest georganiseerd. Alle activiteiten werden in een fraai programmaboekje opgenomen dat voor 40 cent kon worden gekocht.
Op de foto hiernaast is te zien hoe gymnastiekvereniging Sparta door de Koningstraat marcheert. Tijdens het passeren van de Smederij van Cees Pouw werd het clublied van Sparta uit volle borst gezongen en werd de 'Nederlandse Driekleur' meegevoerd door één van de Sparta-meisjes.
Voor het opstellen van dit overzicht is gebruik gemaakt van informatie, foto’s en prenten uit het boekwerk 'Naar de overkant' van Rita Pieterse–Zwetsloot. Verder zijn herinneringen en foto’s gebruikt van huidige en oud-bewoners uit de Koningstraat.
