De Koningstraat tijdens de Tweede Wereldoorlog
Het jaar 2020 is een jaar waarin we herdenken dat Nederland 75 jaar geleden werd bevrijd van de Duitse overheersing. Bevrijding van 5 jaar bezetting, 5 jaar waarin de vrijheid steeds meer werd onderdrukt. Ook in de Koningsstraat in Leiderdorp werd de bezetting gevoeld en beleefd. Naast verhalen zijn er ook nog enkele fysieke herinneringen.
Op de gevel van het eerste huis in de Koningstraat vanaf de Hoofdstraat is in de bezettingstijd een markering aangebracht dat ter plaatse een watertappunt aanwezig was. Een witte cirkel met daarin een nog kleinere cirkel geschilderd op de gevel (zie foto links onderaan). Tijdens de 2e wereldoorlog was dit het bedrijfspand van melkhandelaar Jansen. Dit watertappunt kon worden ingezet bij stagnatie of beschadiging van de waterleiding, bijvoorbeeld door een bombardement. Dan kon men daar met een pan of emmer water halen vanuit de daar opgestelde (melk)tanks. Aan het andere einde van de straat had slagerij Roseboom ook een watertappunt.
De op ooghoogte aangebrachte merktekens op de gevels van de beide panden zijn in de afgelopen 70 jaar wel enigszins vervaagd, maar nog wel goed te zien.
Veel verhalen over de oorlogsjaren in de Koningstraat zijn opgetekend door huidige bewoners Aad en Ria Vons. Hieronder een greep:
Op Koningstraat 14 vonden tijdens de oorlogsjaren ook bijzondere verrichtingen plaats. Op dat adres woonde de familie Meinema. Mevrouw Meinema was de lokale 'baker' en hielp zwangere vrouwen te bevallen. Maar dat zij tijdens de oorlogsjaren, waarschijnlijk vanwege veiligheidsredenen, zoals spertijd, ook bevallingen in haar eigen woning deed, was niet bekend - tot de zomer 2016. Toen kwam een nicht van de toenmalige gemeentesecretaris, de heer B.G. Corts tijdens een vaarvakantie vanuit Friesland naar Koningstraat 14 om te zien waar zij ooit geboren was. Uit haar verhaal dat ze destijds van haar moeder had gehoord bleek, dat mevrouw Meinema in de oorlogstijd een aantal bevallingen in haar eigen huis heeft gedaan. Deze gehaalde kinderen werden ook op Koningstraat 14 ingeschreven in het geboorteregister van Leiderdorp.
De huidige bewoners van het bewuste pand waren hierdoor erg verrast, omdat zij niet beter wisten dan dat alleen de twee dochters en een zoon van de familie Meinema, de vorige bewoners, daar geboren waren. Echter, bij navraag bij de afdeling bevolking van de gemeente. Leiderdorp bleek inderdaad dat Cristina Petronella Pompe op 14 juli 1943 op Koningstraat 14 te Leiderdorp geboren en ingeschreven was.
Op Koningstraat 23 woonden vanaf 1944 Arie en Corrie Vons. Zij woonden in bij Juffrouw Meel. Arie Vons (mijn vader) werkte tijdens de oorlog bij de toenmalige touwfabriek in Vlaardingen, maar toen deze fabriek door een bombardement en brand werd verwoest, werd hij overgeplaatst naar de touwfabriek aan de Zijldijk in Leiderdorp. Tijdens de gehouden razzia’s heeft hij diverse keren onder het vloerluik van de woonkamer gezeten. Arie maakte met enige 'touwfabriekers', waarvan er velen in de Resedastraat woonden, noodkacheltjes (zie foto rechts onderaan) die werden gebruikt om het nog een beetje warm te krijgen in huis. Deze wonderkacheltjes werden verkocht maar ook geruild bij de boeren tegen eten.
Bekend is dat tijdens de hongerwinter alle eerder geplante bomen in de Koningstraat zijn omgezaagd om te dienen als brandstof omdat er in die tijd geen kolen meer waren.
Wordt vervolgd
Bronvermelding:
Voor het opstellen van dit overzicht is gebruik gemaakt van informatie, foto’s en prenten uit het boekwerk “Naar de overkant” van Rita Pieterse – Zwetsloot. Verder zijn herinneringen en foto’s gebruikt van huidige en oud-bewoners uit de Koningstraat.
Foto's: Links het merkteken voor een watertappunt, rechts een noodkacheltje.
