Bewoners flat Merelstraat halveren energiegebruik
. n Het appartementengebouw aan de Merelstraat 186-304 in de Leiderdorpse Vogelwijk is de afgelopen jaren een stuk energiezuiniger geworden. Op het onlangs geïsoleerde dak liggen tien zonnecollectoren voor de voorverwarming van het tapwater en 73 zonnepanelen die genoeg de elektriciteit opleveren voor het verbruik in de gemeenschappelijke ruimtes. Vijf moderne, getrapte HR-ketels zorgen voor heet water voor de centrale verwarming. Bovendien is afgelopen maand een isolerende laag aangebracht op de kopse kanten van de flat en wordt in november de gevel aan de noordkant voorzien van isolerende platen.
Voorzitter Luc de Beer van de Vereniging van Eigenaren (VvE) vertelt dat de weg naar een duurzamer gebouw een jaar of zes geleden is ingeslagen. Eerder lukte het niet; een groot deel van de zestig appartementen was eigendom van een vastgoedbelegger die ze verhuurde. "Als individuele eigenaren was het toen moeilijk voorstellen goedgekeurd te krijgen. Maar steeds meer appartementen werden verkocht en op een gegeven moment sloeg de balans door en hadden de individuele eigenaren de meerderheid."
Zonnecollectoren
De eerste zevenmijlslaarzenstap werd genomen in 2013: het aanpassen van de warmwatervoorziening. "We hadden een grote CV ketel die 24 uur per dag zorgde voor heet water van 85 graden Celsius. Voor het tapwater hing in elke flat een boiler met maar 60 liter inhoud. Wat snel leeg is als een paar gezinsleden na elkaar douchen." De VvE kwam met een ingrijpend plan. De warmwatervoorziening en de CV werden losgekoppeld. De oude CV ketel werd vervangen door vijf kleinere HR ketels die cascade geschakeld zijn: hoe meer warm water en nodig is, hoe meer ketels aan gaan. Voor het tapwater is een gasboiler van 500 liter geplaatst plus twee
voorraadkasten, bij elkaar goed voor een warmwatervoorraad van 1.500 liter. Het water wordt voorverwarmd met tien zonnecollectoren op het platte dak. Zelfs met redelijk bewolkt weer brengen die het water op een graad of 40, weet De Beer. De boilers in de flats zijn verwijderd en in de gangkasten zijn heen-retour leidingen gelegd. "Alles bij elkaar kostte dit ruim twee ton, wat de VvE uit eigen middelen heeft betaald. Een investering die we in tien jaar terugverdienen want we besparen 30 procent op de gasrekening."
Energiebesparingslening
In de afgelopen maanden is opnieuw een aantal stappen richting duurzaamheid gezet. De directe aanleiding was in feite een tegenvaller. "We hadden net met de VvE besloten om de standleidingen van de riolering aan te pakken toen bleek dat het dak lekte. Dat betekende dat er ineens twee grote klussen gedaan moesten worden en we een bedrag van een ton tekort kwamen. Om dat aan te vullen, zou de maandelijkse bijdrage per woning met 250 euro omhoog moeten. Via de landelijke organisatie VvE Belang hoorden we van de mogelijkheid een energiebesparingslening met een lage rente af te sluiten. Voorwaarde was wel dat het dak meteen geïsoleerd werd. Bovendien was een tweede duurzaamheidsmaatregel nodig."
Na overleg met verschillende adviseurs en een 'maatwerkenergieadvies' van de gemeente kwam het bestuur van de VvE opnieuw met een driest plan. Dat omvatte niet minder dan vijf duurzaamheidsmaatregelen: isolatie van het dak, isolatie van de buitenmuren aan de kopse kanten van de flat, isolerende platen op de noordgevel, zonnepanelen op het dak en als extraatje een nieuwe, energiezuinige pomp voor de CV. "Alles bij elkaar was het een investering van 5 ton. Dankzij de lening van het energiebesparingsfonds hoeven we de maandelijkse bijdrage van de leden niet te verhogen; de rente en aflossing komt uit de pot groot onderhoud."
Bijpraten en uitleg geven
Het was niet eenvoudig dit allemaal te regelen, kijkt De Beer terug. "Er kwam een enorme stapel papier aan te pas." Ook vergde het een flinke tijdsinvestering om de hele VvE mee te krijgen. Besluiten voor dit soort ingrijpende maatregelen moeten genomen worden tijdens een vergadering waarop twee-derde van de leden aanwezig is en daarvan moet weer twee-derde voorstemmen. De Beer en zijn medebestuursleden hebben samen met hun beheerder JWA Beheer de besluitvormingsvergadering terdege voorbereid door alle bewoners op kleinschalige huiskamerbijeenkomsten uitgebreid bij te praten en uitleg te geven. En dat werkte. "Op de vergadering was 90 procent van de leden aanwezig en stemde 100 procent voor."
Het is een hoop werk, maar dan heb je ook wat, stelt De Beer. "Een externe deskundige heeft uitgerekend dat, als alle maatregelen gerealiseerd zijn, we gemiddeld per woning 25 procent energie besparen. Als je daarbij de 30 procent optelt die we al besparen door de zonnecollectoren, betekent het dat we sinds we zelf het beheer en onderhoud doen, ruim 50 procent lager zitten in energiegebruik."
Duurzaamheidsmaatregelen nemen vaak extra lastig voor VvE's
. n Succesverhalen als dat van de VvE Merelstraat hoor je niet vaak. Voor bewoners van koopappartementen is het verduurzamen van hun woning vaak lastiger dan voor andere huiseigenaren. Jeroen van der Burg, EnergieAmbassadeur in de Oranjewijk en bewoner van een appartementencomplex aan de Julianastraat, weet erover mee te praten.
"Je kan niet zomaar even besluiten om zonnepanelen op het dak te leggen of spouwmuren te isoleren. Je moet eerst alle neuzen in de Vereniging van Eigenaren dezelfde kant uit zien te krijgen. En de meeste VvE's vergaderen maar eens per jaar. Dat betekent dat de besluitvorming veel trager gaat."
Enquête
Binnen de groep van Leiderdorpse EnergieAmbassadeurs is een werkgroep gevormd die zich specifiek richt op VvE's. Om een beter beeld te krijgen van de informatiebehoefte over duurzaamheid bij de ruim honderd Leiderdorpse VvE's is, heeft de werkgroep afgelopen voorjaar een enquête uitgezet. "Een derde van de VvE's heeft de enquête ingevuld", vertelt Van der Burg. "We zien dat er vooral veel vragen zijn over subsidies en leningen voor duurzaamheidsmaatregelen. Dat is ook een lastige materie, je moet aan zoveel dingen voldoen om subsidie aan te vragen, het is bijna niet te doen voor een leek. Maar er zijn ook hele praktische vragen: op wat voor manier kan je het beste zonnepanelen neerleggen op een flat, waar moet ik aan denken als ik een groot gebouw wil isoleren."
De werkgroep brengt nu eens in de twee maanden een nieuwsbrief uit met informatie, tips en inspiratie voor VvE's. "En dit najaar willen we een bijeenkomst beleggen waar mensen face to face informatie kunnen delen." Hij hoopt dat de lokale VvE's van elkaar kunnen leren. "Sommigen zijn al veel verder met duurzaamheidsmaatregelen dan anderen. Succesverhalen op dat gebied zijn belangrijk, die kunnen anderen weer inspireren."
De enquête voor VvE's is nog steeds in te vullen op de website GoedLeiderdorp.nl (zoek op: 'Tips & tricks speciaal voor Leiderdorpse VvE's'). Daar zijn ook de eerder uitgeven nieuwsbrieven te lezen en kunnen VvE's zich aanmelden voor de komende nieuwsbrieven.
