Missie Boerhaave volbracht voor directeur Dirk van Delft
musea n Wanneer Dirk van Delft op 1 april het stokje over geeft aan Amito Haarhuis kan hij terugkijken op een succesvolle periode als directeur van Rijksmuseum Boerhaave. Hij zette de luiken open, maakte het museum interactief en zocht en vond een breed publiek. Missie volbracht.
Door: Eric Hoenson
Afscheid na twaalf jaar
'Ik heb geen klachten gehoord dat het hier een ballenbak is geworden
Kleine Dirk was niet bepaald een standaardkind in het Rijnsburg van de jaren vijftig. Het ging op de lagere school zo goed dat bovenmeester Verheij persoonlijk in huize Van Delft langs kwam om te pleiten hem naar de middelbare school in Leiden te laten gaan. Naar het Visser 't Hooft, waar meer knappe koppen uit het bloemendorp op zaten.
"Ik was een uitzondering", realiseert Van Delft (66) zich. "Mijn twee zussen gingen naar de mulo, mijn drie broers naar de tuinbouwschool. De oudste nam later het bedrijf over van mijn vader, een bloemenkweker. Prima. Ik heb een hekel aan vieze handen, maar kijk wel met respect naar de bloemensector."
De volgende stap was de Leidse universiteit, waar Van Delft koos voor de studie natuurkunde. In '76 kon hij aan de bak als docent. "Ik rolde via een vriend in het onderwijs. Ik had een paar uurtjes over en ging voor tien uur in de week aan de slag op Leeuwenhorst in Noordwijkerhout, wat destijds ook een middelbare school was."
"Jaren heb ik dit werk met plezier gedaan. Ondertussen bleef ik schrijven, onder andere in een studententijdschrift. Zo kreeg ik op een gegeven moment de kans om te werken voor het NRC Handelsblad, waar ik uiteindelijk chef wetenschap werd. Ook een mooie baan, waarbij je veel mensen leert kennen en altijd op de eerste rij zit."
"Veertien jaar was ik journalist, toen ik in 2006 werd gevraagd te solliciteren bij Museum Boerhaave omdat de directeur met pensioen ging. Ik was toe aan wat anders, te lang op één plek werken vind ik niet goed. Verder was het een logische stap natuurlijk. Leraar, journalist en museumdirecteur hebben allemaal te maken met kennisoverdracht. In mijn geval sloten ze op elkaar aan als een drietrapsraket.
Gezinnen
Van Delft kende het museum dankzij zijn vorige beroepen goed, en heeft een hoge pet op van de collectie. "Ik vond wel dat de luiken open moesten. Het was een museum voor vakgenoten en liefhebbers. Het aantal van 30.000 bezoekers per jaar móest omhoog. De financiering was voor 97 procent afhankelijk van de overheid, er heerste geen cultuur van ondernemerschap."
"Ik ben begonnen met contact te leggen met diverse partijen, in de stad en daarbuiten, ook om ze te betrekken bij het museum. Verder zijn allerlei publieksactiviteiten gestart, zoals de Nacht van Kunst en Kennis en heb ik bekende wetenschappers gevraagd voor lezingen. Tentoonstellingen wilde ik laten inspelen op wat leeft bij het publiek, in plaats van: astronomie is aan de beurt en we zien wel wie er komt."
"Ook wilde ik gezinnen in het museum. Een mooi voorbeeld daarvan is de waterspeeltuin op de binnenplaats. Normaal zie je hier zomers bij warm weer niemand, nu stromen ze toe. De kinderen zijn aan het spelen en de ouders kunnen een kijkje nemen in het museum. Ook Schateiland Boerhaave en het vernieuwde Anatomisch Theater zijn voorbeelden van hoe je een breed publiek bereikt."
Kennisland
De kroon op het werk is de recente re-styling van het museum, dat tegenwoordig 'rijks' voor de naam heeft staan. Er zijn vijf thema's, allemaal een soort deelmusea. Interactief is daarbij het sleutelwoord, met multimediaspelletjes, proefjes, filmpjes in modern vormgegeven ruimtes.
Van Delft: "Het is een kwestie van publieksverbreding zonder de oude groep weg te jagen. De esthetiek moet wel behouden blijven. Naar de reacties te horen is dat gelukt. Ik heb geen klachten gehoord dat het hier een ballenbak is geworden. Integendeel. Wetenschappers geven aan dat ze genieten van de nieuwe opstelling, en van de samenstelling van het publiek. We hebben allemaal hetzelfde voor ogen. Nederland moet een kennisland blijven en een brede belangstelling voor wetenschap is daarbij belangrijk."
Geslaagd
Missie geslaagd dus? "Laat ik vooropstellen dat we het met z'n allen hebben gefikst. 35 werknemers onderverdeeld in teams. Maar ik ben tevreden over het resultaat. Het bezoekersaantal ligt nu boven 100.000 per jaar. Tijdens de kerstvakantie kwamen er duizend mensen per dag. De verminderde subsidie kunnen we met cultureel ondernemerschap goed opvangen."
De aanstaande pensionaris, getrouwd, drie kinderen, geen kleinkinderen, kan met een goed gevoel een nieuwe levensfase in. "Ik heb het behoorlijk druk gehad de laatste maanden. Toch lukte het me nog een boek van 344 pagina's te schrijven over de elektronenmicroscoop. Schrijven is ademen. Ik krijg er nu meer tijd voor en die ga ik zeker benutten."