Eric Filemon, drijvende kracht achter de Minikoraal
Op 29 september, in de aanloop naar de viering van Leidens Ontzet, kruipt Eric Filemon voor de 25ste keer in de huid van burgemeester Pieter van der Werf om zo een koor van duizenden basisschoolkinderen uit de Leidse regio te dirigeren bij de Minikoraal. Dit zilveren jubileum was aanleiding hem te vragen zijn boekenkeuze uit te stallen in de glazen vitrine in de bibliotheek.
Filemon (67) woont al sinds 1985 in Leiderdorp maar is geboren en getogen in de grote buurgemeente en in zijn hart altijd een echte Leidenaar gebleven. Hij heeft een lange carrière in het basisonderwijs achter de rug, was 26 jaar schoolhoofd op de Leidse Lorenzschool en van 2002 tot 2015 locatieleider van eerst de Hobbit en later de Prins Willem-Alexanderschool in Leiderdorp. Daarnaast zat hij 29 jaar lang in het bestuur van de 3 October Vereeniging, was elf jaar voorzitter van de Stichting Stedenband Leiden-Oxford en zette zich in voor de Leidse korfbalvereniging De Danaïden. Ook in Leiderdorp liet hij zich niet onbetuigd in het vrijwilligerswerk. Hier was hij bestuurslid en voorzitter van de Leiderdorpse hockeyclub Alecto en voorzitter van de Vrienden van Alecto. Verder is hij een gedreven amateurmusicus. Hij speelt gitaar, keyboard en klarinet heeft een kleine thuisstudio waar hij componeert en muziek opneemt. Hij schreef de muziek van het Leiderdorps Volkslied en zorgt ieder jaar voor enkele kakelverse songs voor de Minikoraal.
Je kunt rustig stellen dat Filemon een bekende Leidenaar én bekende Leiderdorper is. Toch is hij zelf wellicht nog net wat minder bekend dan zijn alter ego, Van der Werf. Geschapen naar voorbeeld van Pieter Adriaansz. van der Werff (1529-1604), burgemeester van Leiden in de tijd dat de stad belegerd werd door de Spanjaarden en ontzet door de geuzen. Geen wonder dus dat veel ruimte in de glazen boekenkast is ingeruimd voor het verhaal rond 3 oktober en de Minikoraal. Hieronder zoemen we in op enkele highlights.
Bovenin de kast staan enkele jeugdboeken die alles te maken hebben met 3 oktober. Spion op de Toren. De Slag bij Zoetermeer van Theo en Marianne Hoogstraten (2007) vertelt het verhaal van Gielis, die uit Haarlem vluchtte voor de Spaanse soldaten, zich aansloot bij de geuzen en zo betrokken raakte bij een poging om de stad Leiden te ontzetten. Kees, Admiraal der Tulpen is in 1975 geschreven door de beroemde Russische kinder-en jeugdboekenschrijver Konstantin Sergijenko en vertaald door zijn zoon. Het gaat over een Leidse jongen die in 1574 in opdracht van burgemeester Van der Werf een boodschap moet afleveren bij Prins Willem van Oranje. "Dat kwam ik tegen tijdens een zoektocht naar wat er wereldwijd geschreven is over de Leidse geschiedenis", vertelt Filemon. "Ik heb contact gezocht met de auteur en die heeft zestig exemplaren opgestuurd, voor elke basisschool één."
De les van Leeuwtje uit 2013 vormt een tegenwicht voor alle fraaie 3 oktoberlegenden. Lotte Janssen vertelt hierin hoe het waarschijnlijk echt is gegaan in 1574. "Dan kom je erachter dat geen haring werd gegeten maar paling. En het verhaal over Van der Werf die zijn lichaam aanbood aan de hongerige bevolking is niet meer dan dat: een mooi verhaal."
Burgemeester Van der Werf zelf mag natuurlijk niet ontbreken in de boekenkast. Hij is aanwezig in de vorm van een kleine replica van het beeld in het Van der Werfpark. "Dat heb ik laten maken bij het eerste lustrum van de Minikoraal." Een schrijfveer staat symbool voor de film die Filemon samen met Ruben Kuipers maakte over het Leidens Ontzet waarbij het verhaal van toen wordt verbonden met locaties van nu. "We hebben een weekend buiten gefilmd in gewone kleding en een weekend binnen in kostuum. Ruben was Cornelis Joppenszoon, ik zat als Van der Werf achter een bureau, waarbij ik die veer in mijn hand had." Een serie CD's vertegenwoordigt de Minikoraal. Ieder jaar komt er een bij, met het hele programma erop. Het digitale songbook van dit jaar is bijna klaar. "Met zestien liedjes waaronder een nieuwe, Zilveren Stemmen, met tekst van Rens Heruer en muziek van mij", verklapt Filemon.
In 2012 heeft hij alle door hemzelf geschreven minikoraalliedjes gebundeld in het muziekboek Minikoraal, een muzikaal beeld, dat bij de CD's staat. "In de afgelopen 24 jaar totaal hebben 42.000 kinderen meegezongen", schat hij.
Elk jaar is de Minikoraal ook voor Filemon zelf weer een feestje. "Als ik op kom als Van der Werf, start ik altijd met de act met de speld. Die moeten ze horen vallen, zo krijg ik iedereen stil. Altijd weer een kippenvelmoment."
Een grote wens van Filemons is om de Minikoraal uit te breiden met een cultureel evenement voor middelbare scholen. "Bij mijn afscheid van de 3 October Vereeniging heb ik de Pieter van der Werfprijs gekregen om dat mogelijk te maken. Het is de bedoeling dat de scholen zelf met ideeën komen, die natuurlijk wel een link met 3 oktober moeten hebben. Het beste idee wordt dan beloond met een geldprijs." Dit jaar gaat dat nog niet gebeuren, maar Filemon gokt op 2018.
En hij wil niet stoppen bij het voortgezet onderwijs. "Je zou 's avonds ook een koraal voor studenten kunnen doen, waarbij je dan muziek moet zoeken die die leeftijdsgroep aanspreekt. Laat de studentenverenigingen maar tegen elkaar op zingen!"