'Irene' moest wijken voor afweergeschut
De Tweede Oorlog markeert het einde van het oude gebouw Irene, een naam wellicht gekozen vanwege betekenis 'vrede'. Het werd in 1904 gebouwd, tegenover de uit 1890 daterende Hoofdstraatkerk. Deze gereformeerde kerk ontstond door een scheuring in de Hervormde kerk (1886). Een roerige Leiderdorpse gebeurtenis bekend als de Doleantie.
Het Irene gebouwtje droeg kenmerken van eind 19e eeuwse bouwstijlen, met herinterpretaties van oude bouwstijlen zoals de Hollandse renaissance. De gekoppelde ramen, het raamrooster met omringende driehoekjes, en de banden van geglazuurde bakstenen (rood, groen?) zijn daar voorbeelden van.
Het Irenegebouw werd gebruikt voor kerk- en verenigingsactiviteiten. Zo werden er de repetities van Muziekcorps 'Devote' (voorloper van Tamarco) gehouden en de lessen (o.a. gegeven door dokter Persant Snoep) van de in 1939 opgerichte lokale EHBO. Ook vond de Christelijke Bewaarschool er onderdak, in de volksmond 'Het kippenschooltje' genoemd.
De Duitse bezetters hielden er in 1944 rekening mee dat geallieerde troepen in de polders konden landen. Voor een vrij schootsveld sloopten ze gebouw Irene, een boerderij en vier huizen. Ook Pannenfabriek J&G Koning (naast de kerk) ging eraan. Op de kale plek kwamen afweergeschut, een mitrailleursnest en loopgraven. De kerk bleef gespaard. De toren diende wellicht als uitkijkpost voor de Duitsers.
Na de oorlog werd het ruimere Irenegebouw neergezet dat opnieuw werd gebruikt voor kerk- en verenigingsactiviteiten. In 1989 kocht de Gereformeerde Gemeente de Hoofdstraatkerk en is sindsdien ook eigenaar van gebouw Irene.
Tekst: Nelleke Thissen
Foto nu: Arthur Stiefelhagen
