Gemeenschap van goederen op de schop?
Nederland is een van de weinige landen ter wereld dat nog het huidige stelsel kent van algehele gemeenschap van goederen. Dit houdt in dat alle schulden en bezittingen automatisch in de gemeenschap vallen zodra je met elkaar trouwt. Ook schulden en bezittingen van voor het huwelijk tellen mee. Indien je hiervan wilt afwijken, dien je huwelijkse voorwaarden op te laten stellen bij de notaris.
Zijn er geen huwelijkse voorwaarden, dan dienen bij een scheiding alle goederen die in de gemeenschap vallen bij helfte te worden verdeeld. Een erfenis kan enkel buiten de algehele gemeenschap goederen vallen als de erflater dit expliciet in zijn testament opneemt, de zogenaamde uitsluitingsclausule, en ook eventuele verknochte zaken vallen buiten de gemeenschap.
Maar nu ligt er een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer dat zal leiden tot tot een ingrijpende wijziging van ons wettelijk stelsel van de algehele gemeenschap van goederen. De gedachte achter het nieuwe wetsvoorstel van de beperkte gemeenschap van goederen is dat het rechtvaardiger is dat slechts hetgeen echtgenoten gedurende hun huwelijk door gezamenlijke inspanning hebben opgebouwd standaard in de gemeenschap valt. Dit sluit ook beter aan op de praktijk aangezien de ex-echtgenoten alleen bereid zijn hun vermogen te delen dat tijdens het huwelijk is opgebouwd. Het huidige wetvoorstel zou beter passen in de hedendaagse rechtsopvattingen. Hierdoor zal er ook een meer uniform huwelijksvermogensrecht zijn in Europa.
De inhoud van het wetvoorstel luidt in grote lijnen als volgt. Als je niets regelt via een notaris is er automatisch een beperkte gemeenschap waarbij het voorhuwelijkse vermogen, schulden en giften net als erfenissen niet langer tot de algehele gemeenschap van goederen behoren maar tot het privé vermogen van de ontvanger. Uitgangspunt is dat alleen verdiensten van echtgenoten tijdens het huwelijk in de beperkte gemeenschap vallen. Een onderneming die voor het huwelijk al aanwezig was, valt niet in de beperkte gemeenschap, wel de winst die tijdens het huwelijk is gemaakt en niet is uitgekeerd dan wel het verlies.
Tegenstanders van het wetsvoorstel vinden dat het stelsel zo ingewikkelder wordt en zien de administratieve rompslomp toenemen. Ook wordt er te gemakkelijk voorbijgegaan aan het verbond van een huwelijk. Voorstanders voorzien minder problemen na scheiding aangezien mensen in zekere zin worden beschermd tegen schulden van hun ex, en het zou vechtscheidingen kunnen voorkomen.
Of het wetsvoorstel het gaat redden is nog afwachten. Goede voorlichting over de consequenties van een huwelijk kan veel problemen voorkomen. Nu gebeurt het nog regelmatig dat partijen pas achteraf, dus bij een scheiding, beseffen wat de consequenties zijn en de inhoud van de huwelijkse voorwaarden begrijpen. Het instituut huwelijk brengt rechten en plichten met zich mee en ik adviseer u zich hierover vooraf goed te laten informeren door een advocaat of notaris, ondanks dat het een verbintenis uit liefde is.