ONDERTUSSEN IN DE NOODOPVANG...
Sinds begin april worden in de voormalige schoolgebouwen van het ROC aan de Leidsedreef in Leiderdorp rond de driehonderd asielzoekers opgevangen. Zij wachten daar tot er een plek vrij komt in een van de procesopvanglocaties, waar beoordeeld wordt of hun asielaanvraag een kans maakt. Wie zijn die mensen die de noodopvang bevolken en hoe vullen zij hun dagen? Om de week geven we via deze rubriek een kijkje in het 'leven in de wacht'. In de eerste aflevering kijkt locatiemanager Sylvia van de Wetering van het Centraal Orgaanopvang asielzoekers (COA) terug op de eerste weken dat de noodopvang in bedrijf is.
Sylvia van de Wetering is op het oude nest teruggekeerd. De afgelopen tien jaar werkte ze als interimmanager, adviseur en trainer voor het UWV en een managementadviesbureau, maar daarvoor was ze ook al acht jaar in dienst van het COA. De keuze om zich opnieuw in te zetten voor vluchtelingen, heeft ze heel bewust gemaakt. "Hier kan ik echt wat betekenen", verklaart ze. Ze startte bij het COA in dezelfde periode dat de noodopvang aan de Leidsedreef ging draaien. De eerste weken waren hectisch. "In vijf dagen stroomden mensen in vanuit vijf andere locaties in Nederland: Veldhoven, Utrecht, Alphen, Nijmegen en Eindhoven. Voor de helft waren dat Syriërs, de rest kwam vooral uit Afghanistan, Irak, Eritrea en Libanon. En dan was er nog een enkeling uit een ander land, zoals twee Chinese vrouwen. Ze moesten hier allemaal settelen en dat was voor de een gemakkelijker dan voor de ander. Degenen die uit de noodopvanglocatie Heumensoord (Nijmegen, red.) kwamen, vinden het echt fijn hier, een hele vooruitgang. Anderen moesten wel even schakelen. Echtparen delen hier bijvoorbeeld hun kamer met een ander echtpaar. Dat doet wel wat met je privacy. Maar in het algemeen zijn ze heel erg te spreken over deze locatie, ze kunnen makkelijk naar buiten en er is een goede verstandhouding met het COA personeel." Inmiddels is alles aardig op zijn plek gevallen. De ca. 35 kinderen in de basisschoolleeftijd gaan naar het vluchtelingenschooltje in gebouw Doesmeer - voor de gelegenheid omgedoopt in Doe 's Meer - aan de Hoogmadeseweg. Twintig tieners van tussen de 12 en 16 jaar gaan naar een voorbereidende klas voor het middelbaar onderwijs in Leiden. De volwassenen zijn vrij in hoe ze hun tijd willen vullen. "Wij betrekken ze zoveel mogelijk bij alles" zegt Van de Wetering. "Ze willen ook heel graag helpen bij alle klussen die hier moeten gebeuren; het geeft ze iets te doen en het is voor hen een manier om te tonen dat ze dankbaar zijn dat ze hier zijn." Zo is er een vaste prikploeg van zeven personen die elke dag een uur besteedt aan het opruimen van zwerfvuil op het terrein en om de gebouwen. "Dat is ook belangrijk voor de acceptatie in de buurt, sommige dingen liggen gevoelig en dan moet je tweemaal zo goed je best doen." Een andere groep organiseert het uitreiken van de magnetronmaaltijden die iedereen zelf kan opwarmen als avondeten. En de huismeester, die zijn handen vol heeft met allerhande reparaties, krijgt hulp van handige bewoners. "Daar zijn natuurlijk ook een aantal technici en monteurs bij."
De wildernis in de buitenruimte, het voormalige schoolplein, is al aardig opgeruimd, maar het moet nog veel mooier worden. "Dat gaan de bewoners ook zelf doen. Een vrijwilliger uit Wassenaar heeft aangeboden dat te begeleiden." Nog meer projecten zitten in de pen. "We zijn van plan een fietsenwerkplaats op te zetten. Voor de middelbare scholieren hebben we fietsen kunnen regelen, zodat die zelfstandig naar school kunnen. Maar die fietsen hebben wel onderhoud nodig. Bovendien willen we een aantal oude fietsen opknappen zodat ouders straks hun kinderen zelf naar de basisschool kunnen brengen."
Ook vanuit de Leiderdorpse bevolking worden initiatieven ontplooid om de bewoners te helpen hun gedwongen wachttijd in de noodopvang nuttig te besteden. Half april is het Coördinatiepunt Vrijwilligers Noodopvang Leiderdorp opgericht, dat zich wil inzetten om de asielzoekers te helpen hun weg te vinden in De Nederlandse samenleving. Door taallessen te organiseren maar ook door sportieve en culturele activiteiten met als doel integratie en contacten met Nederlanders te bevorderen. "Hartverwarmend", vindt Van de Wetering, "maar het heeft even geduurd voor we er daadwerkelijk gebruik van konden maken. Het kwam net iets te vroeg. Eerst moest de basis van deze opvang op orde zijn. Nu kennen we de mensen beter, hebben we een idee van wat hun wensen en kwaliteiten zijn." Uit een inventarisatie onder de bewoners blijkt dat 130 van hen graag Nederlandse les wil krijgen. "Met het coördinatiepunt wordt nu uitgezocht wie wanneer les kan geven, dus dat gaat binnenkort van start." Ook aan andere activiteiten wordt gewerkt. "We zijn bijvoorbeeld aan het kijken welke sportverenigingen in de buurt iets zouden willen doen voor onze bewoners." Maar, benadrukt Van de Wetering, het is zeker niet de bedoeling dat de vluchtelingen steeds aan het ontvangende eind staan. Dat willen ze zelf ook niet. "Ze willen juist graag wat terug doen. Een van de bewoners zei laatst tegen mij: 'Maak je geen zorgen om ons bezig te houden, we doen liever wat voor jullie.' Ze zouden bijvoorbeeld informatie kunnen geven over hun land, of gerechten uit hun land koken. Het belangrijkste is dat ze zo snel mogelijk zo veel mogelijk meedraaien in de maatschappij, dat is de beste manier om te integreren."