Een begraafplaats vol leven

ZES ACTIEVE GIDSEN VAN NATUURORGANISATIE IVN VOLGEN HET PLANTEN- EN DIERENLEVEN IN LEIDERDORP. OM DE WEEK SCHRIJVEN ZIJ IN DEZE RUBRIEK OVER HUN BEVINDINGEN.

We hebben in Leiderdorp twee begraafplaatsen. Er is een kleine begraafplaats bij de Dorpskerk aan de Hoofdstraat en de algemene begraafplaats aan de Hoogmadeseweg. Op de begraafplaats bij de Dorpskerk wordt niet meer begraven.

Beide begraafplaatsen hebben gemeen dat ze sfeervol en, ietwat speciaal om te zeggen, vol leven zijn. De bomen, struiken en kruiden zorgen voor een rijk vogelleven. In het voorjaar kan je op de algemene begraafplaats in alle rust genieten van gevarieerde vogelzang. Het voordeel van een begraafplaats is immers dat het er nooit druk is.

Het onderhoud van het groen van de graven is heel verschillend. Het weerspiegelt misschien de tuinen van de nabestaanden. Er zijn volledig versteende graven, misschien van nabestaanden met tuinen met veel tegels. Er zijn graven bedekt met gravel, misschien van nabestaanden die onderhoudsarme tuinen willen. En er zijn graven met veel planten in de aarde en bloemen in vazen of potten. De tuinen van deze nabestaanden zouden wel eens heel groen en/of bloemrijk kunnen zijn.

Net zoals in een tuin gaat ook op een begraafplaats de natuur hoe dan ook haar eigen gang. Op volledig versteende graven groeien mossen en korstmossen, tussen kieren laten zich onverwachts de mooiste plantjes zien. Hoe minder de graven met gravel worden onderhouden, hoe mooier de begroeiing, die spontaan gekomen lijkt te zijn, zich ontwikkelt. Alleen hoge slordige planten verwijderen lijkt genoeg te zijn. Ook in graven met veel planten komen altijd weer leuke verrassingen voor.

Op de ruimte naast de graven lijkt een speciale begraafplaatsenflora te zijn ontstaan: planten die snel groeien en bloeien en zo schoffelen kunnen overleven. Daarnaast gedijen allerlei bolgewassen, met als uitschieter het blauw druifje, die zich niet alleen met zaad maar ook door het vormen van nieuwe bolletjes verspreiden.

Leuk is dat je altijd de voor een begraafplaats toepasselijke tuinplanten vindt. Vergeet-mij-nietje bloeit er nu volop, hemelsleutel volgt in het najaar. Ook huislook, die de wetenschappelijk naam Sempervivum (= altijd levend) draagt, is er veel te vinden en bloeit in de zomer. Al deze planten, opgeteld bloeiend in een groot deel van het jaar, zorgen voor nectar en stuifmeel voor veel insecten. Daar komen weer veel vogels op af, die er ook goede nestelplekken vinden.

Mijn ouders zijn de afgelopen twee jaar overleden. Ik kom nu vaak op de begraafplaats. Ik heb goede herinneringen aan ze, het voelt zeker niet als een plicht. Al deze planten en dieren maken het bezoek zelfs tot een soort feest, het feest van het leven. Wat mij betreft mag dit feest van het leven nóg uitbundiger worden. Als enkele geschoffelde stroken naast paden beplant worden met vaste bloeiende planten zal een nog gevarieerder en aantrekkelijker leven ontstaan.

Tekst en foto’s: Ton Gordijn