Jakobskruiskruid

De Leiderdorpse heemtuin is een halve eeuw geleden aangelegd als onderdeel van park De Houtkamp. Het is zonder twijfel één van de mooiste heemtuinen in het land, met een breed scala aan landschapstypen, ieder met zijn eigen plantensoorten. Een wandeling door de heemtuin is voor iedereen een aanrader, maar hoe meer je weet over alles wat er groeit en bloeit, hoe leuker het wordt. Daarom belicht heemtuinbeheerder Jasper Klapwijk in deze rubriek steeds een ander pareltje van de heemtuin.

De afgelopen maanden is er veel negatieve aandacht voor Jakobskruiskruid. De plant is namelijk giftig, en paarden en koeien die ervan eten, kunnen erg ziek worden. Verschillende organisaties hebben inmiddels opgeroepen tot het bestrijden en zelfs het uitroeien van deze ‘sluipmoordenaar’. De plant heeft hiermee een negatief imago gekregen, maar is dat eigenlijk terecht? Het is in elk geval niet het hele verhaal.

Jakobskruiskruid is een plant die van nature in Nederland voorkomt. De plant is tweejarig en gedraagt zich als een pionier: ze groeit alleen op plekken waar de grond verstoord is. Als de grond niet meer wordt verstoord, nemen andere planten het over en verdwijnt de plant vanzelf. Bestrijden door de planten uit te steken is zinloos, dit zorgt voor verstoring waar de plant juist baat bij heeft. De plant bestrijden door ze apart weg te maaien heeft ook weinig zin, de plant zal gewoon weer gaan bloeien.

Jakobskruiskruid is ook een belangrijke bron van nectar en stuifmeel voor tientallen soorten insecten. Als je de bloemen goed bekijkt kun je zien dat ze ook veel wilde bijen aantrekken. En de Sint-Jacobsvlinder is zelfs compleet afhankelijk van de plant; de rupsen eten alleen deze plant.

Het bestrijden of uitroeien van Jakobskruiskruid werkt dus averechts en heeft bovendien negatieve gevolgen voor de biodiversiteit. Er zijn genoeg plekken waar de planten geen gevaar vormen voor paarden en koeien, en ze een belangrijke ecologische rol kunnen vervullen.