Tot de bodem

ZES ACTIEVE GIDSEN VAN NATUURORGANISATIE IVN VOLGEN HET PLANTEN- EN DIERENLEVEN IN LEIDERDORP. OM DE WEEK SCHRIJVEN ZIJ IN DEZE RUBRIEK OVER HUN BEVINDINGEN.

Wij staan er niet dagelijks bij stil, het belang van goede grond. We bouwen er huizen op, leggen asfaltwegen aan en hier en daar ligt er een stukje 'bloot'. Dat benutten we dan om er voedsel op te verbouwen, een weiland voor het vee of gewoon wat groen om in te recreëren.

In je vrije tijd lekker buiten zijn vinden veel mensen fijn, en we genieten dan van joggen in het park of barbecueën in de soms (volledig) bestrate achtertuin. En daar wil ik het nu even over hebben. In een gezonde bodem krioelt het van het leven. Bodemdieren zoals pissebedden, duizendpoten, slakken, spinachtigen en niet te vergeten wormen zijn erg belangrijk voor een gezonde bodem en vormen een complex bodemvoedselweb. Bodemdiertjes helpen water te zuiveren, maken van herfstbladeren en plantenresten weer voedsel voor de planten van volgend jaar en houden samen met schimmels en bacteriën de grond gezond. Het regenwater wordt veel beter vastgehouden en planten groeien een stuk beter. Maar onder het asfalt, bestrating en zand gebeurt er weinig.

Vooral regenwormen zijn heel belangrijk voor het ontwikkelen van een vruchtbare bodem die geschikt is voor landbouw. Ze vormen de belangrijkste schakel in de keten van natuurlijke compostering. We kennen in Nederland alleen al zo'n 25 verschillende soorten regenwormen, die weer onderverdeeld worden in 3 groepen. De pendelaar graaft verticale gangen en trekt plantenresten tot ver in de grond. Dat zie je soms als er dode plantenresten rechtop uit de grond steken. Door zijn diepe gangen zorgt hij voor bodembeluchting. In deze gangen vinden de plantenwortels gemakkelijk hun weg en kan het regenwater in de bodem zakken. De oppervlaktegrazer leeft in de strooisellaag. Hij breekt afgestorven organisch materiaal af en zorgt voor lucht in de toplaag zodat het geen harde verdichte zode wordt. De grondeter leeft ondergronds. Hij eet zich door de grond heen en eet afgebroken organisch materiaal. Darwin zei ooit: "Wormen zijn de ploeg van de bodem". Al het werk dat de wormen verrichten is gratis en vormt een vruchtbare basis voor de groei en bloei van gewassen. Ook al heb je niks met wormen, ze zorgen met zijn allen toch maar mooi voor heel veel vruchtbare wormenpoep en luchtige aarde die goed regenwater kan vasthouden. Wormen en andere bodemdiertjes vormen op hun beurt weer een lekker hapje voor egels, mollen en (weide)vogels. Zonder een gezonde bodem is er geen gezuiverd water en veel minder eten voor ons!

Vind je het leuk om wat meer te weten over bodemdiertjes? Van 26 september t/m 6 oktober 2019 zijn weer de landelijke Bodemdierendagen. Ook is er een leuke zoekkaart van ARK die je gratis kunt downloaden zodat je zelf op zoek kunt gaan naar al die spannende en nuttige beestjes.

Tekst: Ada van der Aar