Wilde knoflook

ZES ACTIEVE GIDSEN VAN NATUURORGANISATIE IVN VOLGEN HET PLANTEN- EN DIERENLEVEN IN LEIDERDORP. OM DE WEEK SCHRIJVEN ZIJ IN DEZE RUBRIEK OVER HUN BEVINDINGEN.

Als je nu het over voetpad van de Ockenrode en de van der Valk Boumanweg langs de Oude Rijn loopt, zie je her en der in de berm kleine lila tot roze bollen op een lange steel tussen het gras.

Soms verkleuren die bollen al naar het bruin toe. Kijk eens wat dichterbij, dan zie je dat die bollen eigenlijk uit tien tot twintig kleine bolletjes bestaan.

Mocht je geheugen heel goed zijn én je vaker over dat voetpad hebben gelopen, dan kan je je herinneren dat op dezelfde plekken waar je nu die lila/roze/bruine bollen op stelen ziet, je einde winter/vroege voorjaar lange grasachtige bladeren kon zien. Die zijn dan veel langer dan het gras waar ze tussen staan en vallen dus goed op. Nu is het andersom, het gras is hoger.

Ui

Mocht je geheugen niet zo goed zijn, geen nood. Loop er over ruim een half jaar weer eens langs, pluk dan zo'n lang blad en proef een stukje. Lekker? Waar smaakt het naar?
Haal nu eens zo'n klein bolletje uit de grote bol en proef die. Lekker? Waar smaakt het naar? Ik verwacht dat iedereen hetzelfde antwoord geeft op de tweede vraag: naar ui! Op de eerste vraag zal het antwoord meer verschillen. Je hebt nu eenmaal ui-liefhebbers en –haters. De bladeren zijn al aan het afsterven, zijn niet meer eetbaar.

Het leuke van deze plant is dat je er gedurende een jaar tot drie keer van kan eten. Eerst van de bladeren, daarna van die kleine bolletjes op de steel. In de herfst kan je gaan graven naar de ondergrondse delen. Wat vind je dan? Een bol. En die bol smaakt weer naar … ui. Of naar knoflook.

Wildplukken

Tegenwoordig raakt het wildplukken steeds meer in. De kraailook, want zo heet deze plant, is een dankbare plant voor beginnende wildplukkers: gemakkelijk te herkennen, veel voorkomend, drie perioden per jaar te oogsten en heel lekker.

Waarom heet deze plant kraailook? Het 'look' zal je wel snappen. Look is ui en andersom. Iedereen kent knoflook, bieslook, bosui, prei. Allemaal vertegenwoordigers van de ui- oftewel lookfamilie. Allemaal goed eetbaar, maar van de meeste soorten alleen ofwel de bol, ofwel het blad.
Maar waar slaat het 'kraai' op? Daar is – natuurlijk – verschil van mening over. Kraailook zou zo veel voorkomen, dat het 'te gewoon' is en daarom alleen goed voor kraaien. Daarnaast zouden de uitsteekseltjes aan de meeldraden aan kraaienpoten doen denken.

Meeldraden? Dan moeten er toch ook bloemen zijn? Die zien wij niet! Klopt, maar vaak vormt de kraailook geen bloemen op de bloeistengel, maar wel altijd de broedbolletjes, met soms enkele bloemen ertussen.
Een broedbol is een echte bol, maar niet onder de grond ontstaan. Bij looksoorten groeien ze in de bloeiwijze in plaats van gewone bloemen. Uit die bolletjes kunnen weer nieuwe planten groeien. Neem er dus eens een paar mee en verspreidt ze in jouw tuin. Dan kan je daar zowel mooie als eetbare planten verwachten!

Tekst en foto: Ton Gordijn