Leiderdorp Natuurlijk: Dood gras leeft

ZES ACTIEVE GIDSEN VAN NATUURORGANISATIE IVN VOLGEN HET PLANTEN- EN DIERENLEVEN IN LEIDERDORP. OM DE WEEK SCHRIJVEN ZIJ IN DE RUBRIEK LEIDERDORP NATUURLIJK OVER HUN BEVINDINGEN.

Jullie kennen natuurlijk allemaal de slogan "dood hout leeft". Op afgestorven bomen en dode liggende takken leven heel veel dieren en paddenstoelen. Dat maakt een bos, park of tuin interessanter voor veel verschillende soorten levende wezens en dus ook voor ons mensen. De slogan is dus eigenlijk een aansporing om zo veel mogelijk dode bomen en takken niet op te ruimen, maar ze te laten staan dan wel liggen.

Sommige mensen zullen het een rommeltje vinden. Dat zullen 'opgeruimde' mensen zijn. Als je hun wijst op de insecten en schimmels die het dode hout opeten, vinden ze die vaak interessant en mooi. Die schimmels vormen nogal eens schitterende paddenstoelen. En die insecten en paddenstoelen zijn weer voedsel voor mooie vogels en andere dieren. Kortom: dood hout zorgt voor een heel netwerk van ander leven.

Wat heeft dit nu te maken met de titel van dit stukje: "dood gras leeft"? Eerlijk gezegd weinig, maar er is wel één gemeenschappelijk kenmerk. Zowel dood hout als dood gras zorgt voor kansen voor ander leven.

Afgelopen maanden was het heel droog. Veel gras verdorde. Het zag er dood uit. Meestal leven de wortels dan nog wel en komen na regen de groene sprieten redelijk snel weer boven de grond.
Maar ... er zijn planten die dan nog sneller zijn. Die planten waren er wel toen het gras nog groen was, maar niet zichtbaar. Al was het maar omdat ze aanwezig waren als zaden. Alles was echter al aanwezig om snel te gaan groeien, ze misten alleen de juiste omstandigheden: licht en vocht tegelijk. Het licht werd tegengehouden door de dichte groene grasmat.

Toen kwam de droogte en de dichte grasmat werd een heel open voormalige grasmat. Daarna kwam de regen en de plantenzaden konden meteen kiemen want er was licht en vocht tegelijkertijd. En ze groeiden sneller dan de ook weer opkomende grassprieten.

Het gevolg is dat de rollen soms omgedraaid zijn. Het gras kan niet meer goed groeien omdat ze te weinig licht krijgt door andere sneller groeiende planten. Je kan nu her en der grasbermen zien die weer helemaal groen zijn geworden, maar niet door gras. Kijk bij voorbeeld maar eens in de grasberm in de Ockenrode. Je ziet er hele matten van verschillende soorten kiemplanten, waar weinig gras tussen zit. Mochten die kiemplanten kans van groeien krijgen en niet weggemaaid worden kan het een heel bloemrijke berm worden.

Waar komen die zaden vandaan? Sommige lagen er al vele, véle jaren. Vaak groeien de planten waarvan die zaden afkomstig zijn er niet meer. Soms groeien de planten waarvan die zaden afkomstig zijn er wel, maar worden ze in aantal in toom gehouden door het gras. Ze strooiden hun zaden in de dichte grasmat, waardoor die geen kans kregen te kiemen.

Al die zaden lagen te wachten op de juiste omstandigheden. En die kwamen toen het gras afstierf. Dus: dood gras leeft!

Tekst en foto: Ton Gordijn