‘Omarm de verschillen’

Ervaringsdeskundige Maarten van den Driest pleit voor meer begrip voor de autistische kijk op de wereld

“Alles wat mensen weten over autisme komt van niet-autisten. Wij autistische Nederlanders hebben een eigen kijk op het leven en die is (ook) waardevol.” Dat schreef Leiderdorper Maarten van den Driest aan deze krant. De naderende Autismeweek, die plaats vindt van zaterdag 25 maart tot en met zondag 2 april, was voor hem de reden om contact te zoeken. Hij ziet veel misverstanden over autisme en wil daar als ervaringsdeskundige iets aan doen. “Mijn doel is om over en weer te komen tot meer begrip en zo zorgen te verminderen en levenskwaliteit te verbeteren.”

Meerwaarde

Autisten zijn veel te lang gezien als gestoord of gebrekkig, stelt Van den Driest. Ontzettend jammer en onterecht, benadrukt hij. “Het is zeker zo dat aardig wat autisten in mindere of meerdere mate ondersteuning nodig hebben. Dat is niet erg, dat komt vaker voor. Maar kijk eens naar de meerwaarde die autisten kunnen hebben, juist doordat ze de wereld op een andere manier ervaren.”

Bos

Als voorbeeld daarvan noemt hij de manier waarop autisten en allisten (zoals hij mensen noemt die niet autistisch zijn) naar een bos kijken. “Een allist ziet het geheel en plakt daar het label ’bos’ op. Een autist ziet afzonderlijke bomen, bladeren, struiken, kruiden. Vaak zien autisten zoveel details dat ze het overzicht verliezen, maar aan de andere kant is het ook een verarming als je alleen maar denkt: ‘bos’. Het kan heel waardevol zijn om bijvoorbeeld een werknemer te hebben die in staat is al die details waar te nemen. Omarm de verschillen, maak er gebruik van.”

Inlevingsvermogen

Een veelgehoord vooroordeel is dat autisten geen inlevingsvermogen zouden hebben. “Dat is niet zo, we hebben vaak een diepe empathie en begrip voor anderen. En kunnen ons juist beter inleven in mensen die afwijken van de norm. In zekere zin zijn veel autisten té gevoelig. Maar ze hebben moeite om gevoelens te verwoorden. Dat het er soms rot uit komt, betekent niet dat het er niet in zit.” 

Wat ook vaak leidt tot onbegrip is dat veel autisten hun gesprekspartners niet aankijken. Dat vinden ze vaak moeilijk of zelfs pijnlijk omdat ze dan teveel prikkels binnen krijgen, legt Van den Driest uit. “Dat we iemand niet in de ogen kijken betekent juist dat we proberen goed te luisteren.” 

Hij pleit ervoor dat autisten en allisten wat meer ontspannen met elkaar omgaan. Autisten zouden beter kunnen aangeven waar voor hen struikelbokken zitten en allisten zouden aan de bel kunnen trekken als de communicatie niet lekker loopt. “Als je iets niet begrijpt, zeg dan gewoon: ‘Hoe bedoelde je dat? Op mij komt het raar over’. Dan krijg je antwoord.”

Prikkelarm winkelen

Nu hij toch de vloer heeft, komt hij meteen met een wens. “Hoe mooi zou het zijn als er eens per week een prikkelarm winkeluur was, bijvoorbeeld in Winkelhof. Zonder muziek uit de speakers en gedempt licht. Daar zouden autisten, en wellicht ook veel andere mensen, heel blij mee zijn. Hoe dan ook komen heel veel aanpassingen waar wij om vragen iedereen ten goede.” 

Gespreksgroep

Met medewerking van welzijnsorganisatie Incluzio leidt Van den Driest een NVA (Nederlandse Vereniging voor Autisme) gespreksgroep voor lotgenoten die eens per maand bijeen komt in gebouw Dwars. “Ik zie zo enorm de eenzaamheid van deze mensen, er zit zoveel ruis.” Hij herhaalt nog eens zijn oproep voor een beetje meer onderling begrip en geduld. “Eén op de 45 mensen is autistisch. Dat betekent dat vierenveertig Leiderdorpers de vijfenveertigste niet begrijpen. Ik ben ervan overtuigd dat we dat beter kunnen doen.” 

De Autismeweek wordt georganiseerd door de Nederlandse Vereniging voor Autisme. Kijk op www.autisme.nl voor meer informatie.