Plantengroei op een oude knotwilg.
Plantengroei op een oude knotwilg. Foto: Jasper Klapwijk

Bomen als landschapjes

Duurzaam & Groen Pareltjes van de Heemtuin

Naast de grote diversiteit aan landschapjes in de heemtuin, vormen veel bomen op zichzelf ook kleine landschapjes. Vooral op en in oude- en knotbomen is er een enorme verscheidenheid aan organismen te vinden. 

Een aantal van die soorten leven epifytisch, wat betekent dat ze op een boom leven zonder dat ze daar voedingsstoffen aan onttrekken. Dat laatste onderscheid ze van parasitaire soorten zoals de maretak, die wél voedingsstoffen stelen. Een goed voorbeeld van epifytisch levende soorten zijn de mossen en korstmossen die je op de stam en takken van bomen kunt vinden. Vooral op de oude appelbomen in de Heemtuin groeit een prachtige verzameling van mossen en korstmossen. 

Maar in oudere bomen kunnen vaak ook andere planten groeien. Vooral bij oude knotwilgen en elzen is dit goed te zien. In de gaten die ontstaan na jaren van knotten verzamelt zich humus, waarin zaadjes kunnen kiemen en planten kunnen gaan groeien. Soorten als robertskruid, dagkoekoeksbloem en look-zonder-look vinden vaak een groeiplek in geknotte bomen. 

Het komt ook voor dat kleine boompjes in een boom groeien. Vlieren kunnen vanuit een boom zelfs uitgroeien tot een complete struik, maar ook essen en hazelaars kunnen vanuit een andere boom uitgroeien tot een forse boom.


De Leiderdorpse heemtuin is een halve eeuw geleden aangelegd als onderdeel van park De Houtkamp. Het is zonder twijfel één van de mooiste heemtuinen in het land, met een breed scala aan landschapstypen, ieder met zijn eigen plantensoorten. Een wandeling door de heemtuin is voor iedereen een aanrader, maar hoe meer je weet over alles wat er groeit en bloeit, hoe leuker het wordt. Daarom belicht heemtuinbeheerder Jasper Klapwijk in deze rubriek steeds een ander pareltje van de heemtuin.

Dit is voorlopig de laatste aflevering van Pareltjes van de Heemtuin. De natuur gaat een rustperiode in en zo ook deze rubriek. In februari 2023 neemt Klapwijk de pen weer ter hand. 

Uit de krant