De nieuwe begroting is zonnig, maar er drijven donkere wolken aan de horizon

“De gemeente Leiderdorp is financieel gezond”, concludeert wethouder Financiën Daan Binnendijk tevreden bij de presentatie van het de laatste begroting van dit college. “Maar net als in veel andere gemeenten staat de begroting wel onder druk.” 

Door Esdor van Elten 

“Leiderdorp is een financieel zeer gezonde gemeente”, benadrukt Binnendijk. We hebben ook voldoende financiële reserves. Dat betekent dat we nu geen draconische maatregelen hoeven te nemen, moeten gaan bezuinigen of de lasten moeten gaan verzwaren.” Dat is goed nieuws voor de Leiderdorpse burger. Maar al is het nog zonnig, aan de horizon doemen donkere wolken op die best wel eens naar Leiderdorp kunnen komen drijven.

Sociaal domein
De kosten voor de jeugdzorg zijn zo’n donkere wolk. Net als de kosten voor de Wmo. Voor beide zaken geldt dat de kosten voortdurend stijgen: “Inmiddels bedraagt het 45% van de totale begroting”, terwijl de compensatie die de gemeenten daarvoor krijgen vanuit het rijk meer en meer tekortschiet. Voor dit jaar en 2022 zijn wel extra middelen beschikbaar en die zijn ook meegenomen in de begroting, maar voor de jaren daarna is het wachten op besluiten van een nieuw kabinet. Wat de Wmo betreft daar moet fors geld bij. Het college wil het budget daarom in 2023 structureel verhogen met 1,2 miljoen euro, vanuit de reserve sociaal domein. Door de extra middelen van de jeugdzorg is daar genoeg geld voor. Blijft de verdere compensatie van de jeugdzorg uit, dan zal deze reserve echter uitgeput raken. Vanwege de waarschijnlijke herinvoering van het inkomensafhankelijke abonnementstarief verwacht de gemeente dat vanaf 2024 het Wmo budget zelf jaarlijks met 200.000 euro zal afnemen.

Nadelige herverdeling
De grootste zorg van het college zit echter in de herverdeling van het Gemeentefonds, van waaruit gemeenten geld van de Rijksoverheid ontvangen. Een belangrijke bron: “85% van ons totale budget is afkomstig vanuit het Gemeentefonds”, benadrukt Binnendijk het belang. De herverdeling van het fonds pakt gunstig uit voor grote gemeenten, maar ongunstig voor kleine en middelgrote gemeenten zoals Leiderdorp. Dat betekent dat de gemeente extra geld gaat reserveren om die nadelen te compenseren. “Dat resulteert in een overschot in het eerste begrotingsjaar en een nadeel in de jaren daarna”, aldus Binnendijk.
Dat nadeel kan oplopen tot 1,5 miljoen euro in 2026 en dat is “veel geld voor een gemeente als Leiderdorp. Het wordt waarschijnlijk lastig om de begroting structureel sluitend te krijgen.” Overigens verwacht Binnendijk dat er over die herverdeling nog wel “fors gesteggeld gaat worden, maar voor de zekerheid nemen we een deel alvast op in de begroting.”

Plannen voor de burger
De begroting bevat verder de financiële onderbouwing van een groot aantal zaken die in Leiderdorp spelen. Van de oplossing van het woonprobleem, zo wil de gemeente meer huurwoningen bouwen, waarvan minimaal 30% sociale woningbouw, tot de lokale vertaling van de regionale energiestrategie en klimaatmaatregelen. “Er moeten keuzes gemaakt worden om Leiderdorp bestendig te maken tegen de gevolgen van klimaatverandering. Zo moet het riool worden aangepast en moet een deel van de buitenruimte opgehoogd worden.”, aldus wethouder Rik van Woudenberg.  Uiteraard speelt ook veiligheid en burgerparticipatie een rol. Het college wil veel aandacht besteden aan het contact  met de raad en met de bewoners, zo benadrukt burgemeester Driessen. Ook is er oog voor veiligheid, het tegengaan van ondermijning en het aanpakken van overlast: “In coronatijd hebben we gemerkt dat het lastig is om het gedrag van sommige jeugd te beteugelen. Een belangrijke rol daarin is dan ook weggelegd voor de ouders en die willen we optimaal gaan ondersteunen in de opvoeding.” Inmiddels zijn er ook goede stappen gemaakt in de gebiedsvisie van de Baanderij, de Leidse Ring Noord en de verkeerscirculatie”, aldus wethouder Willem Joosten. En daar gaat de gemeente verder mee. Een ander punt zijn de tarieven voor begraven in Leiderdorp: die worden verlaagd om zo meer in de pas te lopen met de omringende gemeenten.

Gemeentelijke bedrijfsvoering
Om de gemeentelijke organisatie te verbeteren trekt het college in 2022 een bedrag van 200.000 euro uit voor zaken als externe begeleiding en opleiding van medewerkers. Ook wil de gemeente de digitale dienstverlening nog verder uitbreiden. Een grote verandering in de bedrijfsvoering van de gemeente is dat het Servicepunt (SP71) wordt verlaten ten gunste van de zogenaamde Centrumregeling. Dat houdt in dat Leiden als centrum gaat fungeren en als zodanig een heel aantal diensten gaat verlenen aan de gemeenten rondom: Leiderdorp, Oegstgeest en Zoeterwoude. Leiden neemt daartoe het personeel van Servicepunt71 in dienst.

Tegelijkertijd blijft Leiderdorp investeren in haar eigen ambtelijk apparaat. “We beschikken over een goede organisatie, maar af en toe piept en kraakt het wel”, aldus Binnendijk.