Locoburgemeester Willem Joosten hield een korte toespraak. Links naast hem bestuursleden van de Oranjevereniging Leiderdorp, v.r.n.l. Arno Mentink, Rina Cooijmans, voorzitter Hans Kruidenberg, Tineke Zonneveld en Jacqueline Borman.
Locoburgemeester Willem Joosten hield een korte toespraak. Links naast hem bestuursleden van de Oranjevereniging Leiderdorp, v.r.n.l. Arno Mentink, Rina Cooijmans, voorzitter Hans Kruidenberg, Tineke Zonneveld en Jacqueline Borman. Foto: J.P.Kranenburg

Ingetogen Indië Herdenking

Algemeen

Met een toespraak van locoburgemeester Willem Joosten, een minuut stilte, het zingen van het Wilhelmus en het leggen van een bloemstuk werd zaterdagochtend 15 augustus bij het oorlogsmonument op de Algemene Begraafplaats in Leiderdorp herdacht dat precies 75 jaar eerder Japan zich overgaf en er officieel een eind kwam aan de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië.

Vrijwel niemand weet het, maar bestuursleden van de Oranjevereniging Leiderdorp leggen ieder jaar op 15 augustus een bloemstuk bij het monument. Dit jaar had de ceremonie een stuk grootser aangepakt moeten worden, met aanwezigheid van veteranen en andere belangstellenden en omlijst door de muziek van de lokale drumfanfare Tamarco. Het zou meteen de afsluiting zijn van een indrukwekkende reeks activiteiten rond 75 jaar bevrijding, die op 27 januari ook op deze plek startte met het ontsteken van het tijdelijke lichtmonument ‘Levenslicht’. Door de coronacrisis moest er een streep door dat programma gezet worden maar de Oranjevereniging wilde toch iets uitgebreider dan gebruikelijk stilstaan bij de jaarlijkse Indië Herdenking. Vandaar dat vijf bestuursleden van de Oranjevereniging, locoburgemeester Joosten en enkele vertegenwoordigers van de pers zich tegen 10 uur 's ochtends verzamelden op het grasveld bij het grote witte kruis.   

Joosten memoreerde in zijn toespraak de miljoenen onderdanen van het Koninkrijk die zwaar hebben geleden als gevolg van honger, dwangarbeid, geweld, vernedering en terreur tijdens de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van Nederlands-Indië. Zeer velen hebben deze zwarte periode niet overleefd. “Op erevelden in Indonesië en daarbuiten liggen 25.000 Nederlandse doden. Vele Indonesische slachtoffers hebben geen speciale begraafplaats gekregen. De herdenking is mede een erkenning van hun plaats in de nationale geschiedenis van Nederland en benadrukt de verbondenheid van ons allen met dit gedeelde verleden.”

Op 15 augustus was er voor de overlevenden geen vrede; twee dagen werd de Indonesische onafhankelijkheid uitgeroepen. “Het daaropvolgende grootschalige oorlogsgeweld, de ongekende ontheemding en de kille ontvangst in Nederland wordt gevoeld tot op de dag van vandaag", aldus de locoburgemeester, die eindigde met te zeggen dat "het fijn en bijzonder is dat we nu 75 jaar na dato, ondanks alle coronabeperkende maatregelen, hier toch in vrijheid, sober doch respectvol met elkaar kunnen herdenken."


Hieronder de volledige toespraak:

Vandaag staan we na 75 jaar stil bij het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog en alle slachtoffers van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van Nederlands-Indië. Honderdduizend kinderen en volwassenen werden geïnterneerd in concentratiekampen. Honderdduizenden werden buiten de kampen aan hun lot overgelaten. Tienduizenden zogenaamde “troostmeisjes” werden uitgebuit en honderdduizenden verrichten onmenselijke dwangarbeid, waaronder vele krijgsgevangen.

Miljoenen onderdanen van het Koninkrijk hebben zwaar geleden als gevolg van honger, dwangarbeid, geweld, vernedering en terreur. Op erevelden in Indonesië en daarbuiten liggen 25.000 Nederlandse doden. Vele Indonesische slachtoffers hebben geen speciale begraafplaats gekregen. De herdenking is mede een erkenning van hun plaats in de nationale geschiedenis van Nederland en benadrukt de verbondenheid van ons allen met dit gedeelde verleden.

Op 15 augustus eindigde wel de oorlog maar bracht het geen vrede. De Japanse bezetter had met name in de laatste fase van de oorlog het nationalisme en de anti Nederlandse gevoelens onder grote delen van de bevolking gestimuleerd. Op 17 augustus, twee dagen na de capitulatie van Japan werd de onafhankelijkheid uitgeroepen.

In het machtsvacuüm direct na de oorlog was er veel geweld en willekeur tegen iedereen die ervan verdacht werd Hollands-gezind te zijn. Het daaropvolgende grootschalige oorlogsgeweld, de ongekende ontheemding en de kille ontvangst in Nederland wordt gevoeld tot op de dag van vandaag.

Tot slot

Als laatste wil ik nog zeggen dat het fijn en bijzonder is dat we nu 75 jaar na dato ,ondanks alle corona beperkende maatregelen, hier toch in vrijheid, sober doch respectvol met elkaar kunnen herdenken.

Namens het gemeentebestuur van Leiderdorp wil ik ook graag mijn dank uitspreken naar de Leiderdorpse Oranjevereniging voor het organiseren van deze belangrijke herdenking onder de huidige omstandigheden.

 

.

Uit de krant