Observaties in een warme winter

ZES ACTIEVE GIDSEN VAN NATUURORGANISATIE IVN VOLGEN HET PLANTEN- EN DIERENLEVEN IN LEIDERDORP. OM DE WEEK SCHRIJVEN ZIJ IN DEZE RUBRIEK OVER HUN BEVINDINGEN.

Februari was altijd de maand waarin de eerste stinzeplanten tot bloei komen. Met stinzeplanten wordt een groep van verwilderde sierplanten aangeduid, vooral bol-, knol- en wortelstokgewassen. Ze komen vaak van oorsprong uit verre landen en werden eeuwen geleden geplant bij 'stinzen', versterkte landhuizen in Friesland. Inmiddels zijn ze helemaal ingeburgerd want wie kent niet de sneeuwklokjes, krokussen, wilde narcissen en lelietjes der dalen.

In de warme winters van tegenwoordig bloeien de sneeuwklokjes al vanaf begin januari en ook narcissen en krokussen staan al weken in volle bloei. Een plek waar je een prachtig palet aan stinzeplanten kan bewonderen, is de buitenplaats Oud-Poelgeest in Oegstgeest.

Denk je aan bloeiende bollen, dan denk je al snel aan de Keukenhof. Voor de tuinmannen van het bloemenpark vormt het steeds vroeger vallende voorjaar een hele uitdaging. Zij moeten er toch voor zorgen dat er tijdens de openstelling, dit jaar van zondag 21 maart tot en met zondag 10 mei, genoeg in bloei staat. Een kwestie van veel soorten gebruiken met een grote spreiding in bloeitijd.

Mollen, wormen en slakken

Niet alleen aan de vroege voorjaarsbloeiers zie je dat het tot nu toe een extreem warme winter is. Door de Munnikenpolder lopend zie ik molshopen die er vrij vers uit zien. Elders in het dorp zie ik een regenworm krioelen tussen de stoeptegels. Mollen en regenwormen zie je in een normale winter niet in de eerste helft van februari. Zeker niet als het gevroren heeft.

Zelfs een tuinslak laat zich zien. Tuinslakken kunnen wel 7 jaar oud worden. Ze moeten dan wel een goede beschutte plek vinden in de winter zodat ze niet bevriezen. Nu is een beetje kou geen probleem. Huisjesslakken kunnen zo nodig de opening van hun huisjes afsluiten met een vlies van opgedroogd slijm. Door verdamping van vocht wordt hun bloed dikker, het eiwitgehalte stijgt, en het fungeert daardoor als antivries. Maar met een zachte winter als deze durft een enkeling het aan gewoon rond te kruipen.

Winterverwonderwandeling

Vrijwilligers van IVN Leidse regio en het Milieu en Educatief Centrum (MEC) organiseren zondag 16 februari een 'winterverwonderwandeling' door de Houtkamp en de Heemtuin. Met aandacht voor de manieren waarop planten en dieren deze zachte winter door komen.

Ongetwijfeld zijn er al veel voorbodes van de lente in de vorm van vroeg bloeiende struiken en stinzeplanten. Mezen, eksters en halsbandparkieten zijn al territoria aan het bezetten rondom hun toekomstige nesten en grote bonte spechten kun je horen roffelen in het park.

De wandeling start om 14.00 uur en duurt anderhalf uur. Startpunt is het (MEC), buiten aan de rechterzijkant van gebouw De Sterrentuin aan de Van Diepeningenlaan 110E in Leiderdorp. Na afloop is er tijd om na te praten in het MEC met warme dranken en koek. Deelname aan de wandeling is gratis, aanmelden niet nodig. Zie ook ivn.nl/leiden en natuureducatie.nl.