Advies Werkgroep Oranjewijk: 'Ga voor een hoge temperatuur warmtenet'

Sinds december 2018 volgen het Leiderdorps Weekblad en Unity.NU in de serie 'Van het gas af' hoe de Leiderdorpse Oranjewijk werkt aan het pad naar een aardgasvrije toekomst. In de krant van deze week aflevering 9, waarin onder meer aandacht voor het advies van de Werkgroep Oranjewijk over een alternatieve warmtevoorziening in de wijk. 

Voor de Werkgroep Oranjewijk zit het eerste deel van de klus erop. De groep, die bestaat uit een twaalftal bewoners, vijf gemeenteambtenaren en een vertegenwoordiger van woningcorporatie Rijnhart Wonen, heeft het afgelopen jaar gezocht naar alternatieven voor aardgas in de Oranjewijk en het Doeskwartier West. Onderzoeksbureau DWA werd aangetrokken om de meest kansrijke opties kritisch onder de loep te nemen. Daaruit kwam een heldere conclusie: een collectief hoge temperatuur warmtenet is de meest geschikte oplossing. Het vergt de minste aanpassingen aan de veelal matig geïsoleerde woningen in de wijk en pakt voor de bewoners financieel het meest gunstig uit.

De werkgroep heeft half december een uitgebreid advies gestuurd aan burgemeester en wethouders van Leiderdorp. Het college wordt aangeraden om op korte termijn het initiatief te nemen voor de ontwikkeling van een warmtenet in de wijk. Daarbij moet volop ingezet worden op het meenemen van de bewoners in het hele proces.

Keuzevrijheid

Iedereen moet, in ieder geval de komende twintig jaar, vrij zijn in de keuze om van het gas af te gaan, vindt de werkgroep, maar de gemeente moet wel zijn uiterste best doen om mensen over te halen de stap naar gasvrij te zetten.

Naar de bewoners toe moet helder gecommuniceerd worden dat een warmtenet gezien de leeftijd en toestand van de woningen in de wijk de meest voor de hand liggende oplossing is. Ook het kostenplaatje moet duidelijk geschetst worden. Leg de bewoners uit dat bij het huidige isolatieniveau van de huizen de energielasten bij overstap naar een warmtenet op termijn lager zijn dan bij gasverwarming, raadt de werkgroep aan. De bewoners moeten ook een "financieel interessant aanbod" krijgen om aan te sluiten op het warmtenet en de overstap zelf moet zo makkelijk mogelijk gemaakt worden, zo staat in het advies. Maar de keuzevrijheid blijft overeind. Geen dwang dus om aan te sluiten op het warmtenet. Ook wie wel van het gas af wil maar liever zelf een warmtepomp aanschaft, moet dat kunnen doen. Al geeft de werkgroep aan dat "een wijk vol individuele warmtepompen technisch en financieel niet haalbaar lijkt".

Warmtebron nog open vraag

De aflevertemperatuur van het warmtenet aan de voordeur moet minimaal 70 graden zijn, stelt de werkgroep. Maar waar die warmte vandaan komt, is nog een open vraag. Aanvankelijk was het idee om aan te haken bij de geplande Warmterotonde, die restwarmte uit het Rotterdamse havengebied naar Leiden moet gaan brengen en die langs Leiderdorp komt. Maar de aanleg van de Warmterotonde is uitgesteld. De Werkgroep Oranjewijk ziet een aantal alternatieven, waarbij uitgangspunt is dat gekozen wordt voor één of meer duurzame warmtebronnen. Gedacht wordt aan restwarmte, geothermie of warmte uit oppervlaktewater in combinatie met warmte/koude opslag en een hoge temperatuur warmtepomp om het water op de juiste temperatuur te krijgen. "Met de ontwikkelende techniek en mogelijkheden kiezen we in de komende jaren de beste warmtebron", aldus de werkgroep.

Draagvlak

Allereerst moet de gemeente nu intensief in contact gaan met de bewoners, stelt de werkgroep. Als iedereen in het projectgebied bekend is met de voor en tegens van de verschillende alternatieven voor aardgas, moet het draagvlak voor een warmtenet gepeild worden. "Laat die peiling uitvoeren door een gespecialiseerd bureau", is het dringende advies van de werkgroep.

Als er een significant draagvlak blijkt te zijn, is de werkgroep bereid in te springen bij deel twee van de klus: onderzoeken hoe een warmtenet op korte termijn gerealiseerd kan worden. De aanleg moet dan in ieder geval zoveel mogelijk synchroon lopen met de aanstaande vervanging van de riolering in het projectgebied. Dat vermindert de overlast voor de bewoners en bespaart kosten omdat de straten maar één keer open hoeven.

Blijkt er (nog) niet voldoende draagvlak te zijn, dan raadt de werkgroep aan om bij de vernieuwing van de riolering ruimte in de grond te reserveren zodat er in de toekomst plek is om alsnog een warmtenet aan te leggen.

Subsidies

De gemeente moet hoe dan ook de bewoners blijven stimuleren om hun woningen te verduurzamen en hier de helpende hand bieden door maatregelen te subsidiëren of door mensen de weg te wijzen in subsidieregelingen, zo staat in het advies. Zelf moet de gemeente ook op jacht naar subsidiegelden; de aanvraag voor een rijksbijdrage in het kader van de 'proeftuin aardgasvrije wijken' moet zo snel mogelijk, maar uiterlijk 1 april, de deur uit.

Lees ook de artikelen 'Bewoners Oranjewijk laten zich bijpraten', 'Wacht even op nieuwe technieken' en 'Hoe nu verder' in het Leiderdorps Weekblad van 15 januari.  

De bij deze aflevering behorende minidocumentaire van Unity.NU wordt uitgezonden op zaterdag 18 januari om 18.00 uur op televisie via kanaal 40 (Ziggo) of 1412 (KPN, Tele2, XS4ALL) en wordt herhaald tot maandag 20 januari 18.00 uur. De minidocu is ook te zien via de website www.unity.nu.

De serie 'Van het gas af' wordt mede mogelijk gemaakt door een subsidie van het Leids Mediafonds. Teksten en eindredactie: Corrie van der Laan, minidocumentaire: Marc Wonnink.