Paddenstoelenweelde in het dorp

ZES ACTIEVE GIDSEN VAN NATUURORGANISATIE IVN VOLGEN HET PLANTEN- EN DIERENLEVEN IN LEIDERDORP. OM DE WEEK SCHRIJVEN ZIJ IN DEZE RUBRIEK OVER HUN BEVINDINGEN.

Het is paddenstoelentijd én een uitstekend paddenstoelenjaar. Ook in Leiderdorp is dat duidelijk te merken. Er staan bijvoorbeeld prachtige vliegenzwammen in de Steenbakkerslaan en honingzwammen in het Essenpark. Op het fietspad langs Alrijne Ziekenhuis is een zogenaamde heksenkring te zien, paddenstoelen van dezelfde soort die in een kring staan. In veel bermen staan inktzwammen. Pas op: paddenstoelen zien er aantrekkelijk uit, maar veel zijn giftig voor mensen! Niet voor slakken, muizen, kevers, konijnen of eekhoorns, die smullen ervan zodat ze ook weer opgeruimd worden. Kijken (van een afstandje als ze in een tuin staan) is prima, maar laat ze alsjeblieft staan! Dan kunnen anderen er ook van genieten.

Waar komen al die paddenstoelen ineens vandaan? Daar zijn een goed opgewarmde aarde, veel regen of dauw en niet te lage nachttemperaturen voor nodig. Gezien het weer van de afgelopen weken, is deze paddenstoelenexplosie te begrijpen. Ze lijken uit het niets te komen maar dat is niet waar. Hun groei wordt zorgvuldig onder de grond voorbereid. En plotseling verschijnt daar een bultje, dat wordt groter en groter en niet veel later staat er een verrassend kleurrijk exemplaar te pronken. Maar ze kunnen ze ook zomaar weer weg zijn.

Paddenstoelen zijn geen planten, ze vallen onder de schimmels. Die schimmels vormen draden, vooral onder de grond of onder boomschors, en kunnen uitgroeien tot hele netwerken die enorme oppervlakten kunnen beslaan en duizenden jaren oud kunnen worden.

De paddenstoelen zijn de vruchten van de schimmel. Een vrucht bevat zaden, die zorgen voor de voortplanting. Bij paddenstoelen heten de zaden sporen. Ze zijn minuscuul klein en zitten goed opgeborgen onder de hoed van de paddenstoel, totdat ze rijp zijn om verspreid te worden door wind, regen of dieren.

Schimmelnetwerken zijn vaak opruimers. Afgevallen blad, vruchten, dode beestjes en houtresten vormen voeding voor de schimmels. De witte schimmeldraden zijn soms te zien als de natte bladeren voorzichtig los van elkaar gehaald worden.

Soms zijn schimmels samenwerkers; ze delen hun voeding met de boom waaronder ze staan. De vliegenzwammen van de foto werken samen met de berk. De schimmeldraden vormen een soort 'wattebol' om de wortels van de boom heen. Hieruit kan de berk mineralen en water uit de schimmel opnemen. De boom kan deze stoffen niet voldoende zelf maken. De berk geeft de schimmel suikers terug, die kunnen weer niet door de schimmel gemaakt worden. Zo mooi zit de natuur in elkaar; boom en schimmel helpen elkaar en worden daardoor beide krachtiger.

Toen ik zondag dit stukje schreef, stonden de vliegenzwammen en de honingzwammen er nog, maar ze kunnen ook zomaar weg zijn, als u dit leest. Mocht u gaan kijken, wees niet teleurgesteld als ze er niet meer zijn. Maar kijk nog wat verder rond, in de parken De Houtkamp en De Bloemerd of in de bermen. Daar staan er vast nog wel een paar.

Tekst: Maddy van Holland