'Gun weidevogels die drie maanden rust'

Is het wel echt nodig dat de fiets- en wandelpaden in de Leiderdorpse Boterhuispolder ieder jaar in het broedseizoen, van 15 maart tot 15 juni, afgesloten zijn? Een vraag die Ton Renniers en Claudia Thunnissen, beiden lid van het Leiderdorpse Groenoverleg, beantwoorden met een volmondig "ja!".

Door: Corrie van der Laan

Dat roepen ze niet zomaar. Er is uitgebreid onderzoek gedaan naar de invloed van allerlei soorten wegen en verkeer op het broedsucces van weidevogels, met name grutto's. Daaruit blijkt klip en klaar dat zelfs een handvol wandelaars per dag al zodanig verstorend werkt dat de vogels verdwijnen. "Als je wilt dat er over tien jaar hier nog weidevogels te zien zijn, zal je ze echt die drie maanden rust moeten gunnen om hun eieren uit te broeden en hun jongen groot te brengen."

7 kilometer paden

In 2012 is met behulp van enkele miljoenen euro's aan grotendeels provinciale subsidie zo'n zeven kilometer aan fiets- en wandelpaden aangelegd in de polder aan de noordrand van Leiderdorp. Begin 2013 was het werk klaar, maar op de opening van de paden volgde bijna meteen de driemaandse broedseizoensluiting. Vanaf het begin balen veel mensen daarvan. Want juist in april en mei staan de bermen in de polder prachtig in bloei.

Dat niet alle boeren die grond gebruiken in de polder rekening houden met broedende vogels, helpt ook niet mee om begrip te kweken voor de afsluiting. 'Waarom mogen wij de polder niet in, terwijl zij gewoon alles plat maaien', is een veel gezien commentaar op de sociale media.

Maar dat is veel te kort door de bocht, stelt Thunnissen. "Het feit dat één omstandigheid slecht is, kan niet betekenen dat andere dan ook maar slecht moeten zijn. Natuurlijk is het niet goed voor de vogels als percelen gemaaid worden in het broedseizoen en wij vinden ook dat de gemeente daarin veel meer pro-actief moet optreden; zoek contact met de boeren, biedt ze hulp aan, kijk wat je kan doen om uitgesteld maaien te stimuleren. Maar bedenk wel dat lang niet overal in de polder weidevogelonvriendelijk gemaaid wordt. En waar het wat dat betreft wèl goed gaat, moet je niet willen dat recreanten de vogels verstoren."

Ton Renniers, een echte vogelkenner en lid van de ook in Leiderdorp actieve Vogelwerkgroep Koudekerk-Hazerswoude e.o., voegt daaraan toe: "Het gaat ook niet alleen om de grutto's. In het natte deel van de polder aan de kant van de provinciale weg, dat echt natuurgebied is waar niet wordt gemaaid, broeden behalve rietvogels ook enkele kieviten, scholeksters en dit jaar voor het eerst wintertalingen.De autoweg lijkt voor hen niet zo'n probleem te zijn maar wandelaars absoluut wel."

Daarmee komen we op het rare fenomeen dat verschillende soorten verkeer heel verschillende effecten op broedende vogels hebben. Renniers: "Vorig jaar februari was in het Leiderdorpse gemeentehuis een druk bezochte avond over de grutto. Toen vertelde grutto-expert Theunis Piersma dat de vogels weinig last hebben van boeren op tractoren die dagelijks door het weiland rijden. Dat wordt nu door een aantal mensen als argument gebruikt om de polder toch open te gooien in het broedseizoen. Toen ik hem dat vertelde, zei hij: 'Hmmm, ik ben bang dat mijn woorden hier misbruikt worden' en stuurde wetenschappelijke artikelen waaruit duidelijk blijkt hoeveel last broedende vogels juist van recreanten hebben. Wat waarschijnlijk vooral komt doordat die onregelmatig en onverwacht passeren of verblijven."

9 maanden per jaar open

Thunnissen en Renniers snappen best dat mensen het jammer vinden dat ze de polderpaden drie maanden lang niet mogen gebruiken. "Maar ook in het broedseizoen kan je de polder beleven vanaf drie kanten: de Zijldijk, de Nieuweweg en de Leidseweg. En vergeet niet dat je er negen maanden van het jaar wèl in kunt", zegt Thunnissen. "Het is prachtig dat de nieuwe paden door de polder zo populair zijn, maar het is natuurlijk niet de bedoeling dat de weidevogels aan dat succes ten onder gaan."