Jan van der Kooij overleden

De Leiderdorpse dichter Jan van der Kooij is in de vroege uren van dinsdag 30 mei overleden. 

Zijn dood komt niet als een verrassing. Afgelopen zomer bleek hij een ongeneeslijke hersentumor te hebben. Enige maanden geleden werd hij opgenomen in Hospice Issoria, nadat hij was uitbehandeld.

De in 1933 in het Drentse Hoogeveen, in Voorschoten getogen en meer dan 45 jaar in ons dorp wonende Jan van der Kooij was een bekende Leiderdorper. Voor zijn pensioen werkte hij als beleidsmedewerker bij de overheid maar in zijn vrije tijd wijdde hij zich aan taal en poëzie. Vanaf begin jaren zeventig verscheen wekelijks een gedichtje van zijn hand in het Leiderdorps Weekblad. Hij schreef ook enige tijd interviews en raad- en commissievergaderingen voor de krant. 25 jaar lang was het vaste prik dat hij het jaar afsloot met het Dorpsjournaal, een uitgebreid jaaroverzicht in dichtvorm.

Zijn naam is echter onverbrekelijk verbonden aan de haiku, die sinds 2009 een welverdiende vaste plaats op de voorpagina deze krant kreeg. Jan werd 'de meester van de haiku' genoemd. Een haiku is een 3-regelig gedichtje, bestaande uit 5, 7 en 5 lettergrepen. Poëzie op de vierkante centimeter. Terecht, het stramien 5-7-5 vereist een grote mate van nauwkeurigheid, verwondering en haast kinderlijke verbazing. De haiku drukt namelijk een ogenblikervaring uit, er is geen ruimte voor uitleg en al helemaal niet voor een omschrijving.

Als haiku-dichter wist Jan zich in het goede gezelschap van Herman Van Rompuy, voorzitter van de Europese Raad. Toen Jans achtste bundel 'Om Oude Rijn en polders hier rondom' verscheen, ontving Van Rompuy het eerste exemplaar in Brussel. De 'president van Europa' begroette hem met de woorden: 'Goede morgen, collega'. Jan glom, van oor tot oor.

Jan stond positief in het leven. Daar had hij ook reden toe. Hij hield innig van zijn Hellen, was trots op zijn zonen Joost en GertJan en ging er voortdurend op uit met zijn kleindochter Iza, zijn oogappel.

Tot enkele weken voor de dramatische diagnose was Jan lid van de Zaterdagmorgen Trimmers. "Hij ging doorgaans aan het hoofd van de groep," aldus Hans Rademaker, de éminence grise van de lopers. "Op zijn stijl en techniek waren aanmerkingen te maken. Jan had daar lak aan, hij sjouwde en sjorde aan het peloton en kwam doorgaans bij de beste drie aan de finish."

Een soortgelijke ervaring komt uit de groep die op dinsdagavond sportte bij Van Houdt. "Iedereen wilde Jan in zijn volleybalteam hebben," weet Arie Roest. "Hoe hij het flikte weet niemand, maar zijn services en smashes waren doorgaans raak, zelfs of ook tot verrassing van Jan zelf."

Leiderdorpers zullen zich Jan herinneren als de altijd opgewekt de wereld inblikkende fietser, die iedereen groette, of even afstapte voor een praatje.

"Jan heeft een prachtig leven gehad," zegt Hellen, "Altijd een baan naar zijn zin, een plezierig gezin en volop ruimte voor zijn hobby's."

Er zijn negen dichtbundels van Jan van der Kooij verschenen. In de meest recente, de in 2015 verschenen 'En wat dies meer zij', nam hij een hommage op aan zijn vader, die hem inspireerde te dichten:

 Vader

Een lichaam voert men af

naar stoffelijk oord.

Maar bloed kruipt

waar het niet gaan kan.

Het hart der poëzie klopt

ver voorbij de tijd

soms generaties door.

In de hospice is Jan rustig weggegleden naar het eeuwig leven. Nee, hij was niet bang voor de dood. "Ik ga naar de Heer," liet hij weten, " daar wacht mij een eeuwig gelukkig leven."

                         Cees Mentink