Vogels, de liefde en de rest

Het zal niemand ontgaan zijn dat de lente is los gebarsten. Vrolijke voorjaarsbloemen, bomen met een groene waas, een slapende kat in het zonnetje én overal verliefde vogels.

Tekst en foto: Ada van der Aar

Rond half februari wordt er al begonnen met het zoeken naar een partner die voor nageslacht kan zorgen, want daar draait het uiteindelijk om. Sommige vogels vormen paren voor het leven zoals kauwtjes en knobbelzwanen, maar anders wordt alles uit de kast getrokken om de allerbeste vrouw te vinden. Er wordt volop gepronkt, speciale geluiden gemaakt, bewegingen geïmiteerd en cadeautjes aangeboden. Kerels steken zich in een mooi pak, prachtkleed heet dat, zoals bij de wilde eend. De heren kievit krijgen een mooie lange kuif en maken als stuntvlieger spectaculaire buitelingen in de lucht. De ijsvogel biedt de dame die hij op het oog heeft visjes aan en futen geven samen een balletvoorstelling. Ze zwemmen met gestrekte hals naar elkaar toe, heffen zich op uit het water met de borsten tegen elkaar, en bieden elkaar waterplanten aan die als nestmateriaal gaan dienen. Er wordt prachtig gezongen door de merel zodat iedereen weet dat hij daar zijn vrouwtje en territorium heeft en alles wat in de buurt komt weggejaagd. Heggemussen hebben een 'open relatie'; zowel de mannetjes als de vrouwtjes kunnen meerdere partners hebben. In aanwezigheid van een vrouwtje heeft hij een zachte liefdes-fluisterzang, dat dan weer wel… Maar de Turkse tortelduiven hebben het zelfs in hun naam. Tortelen betekent knuffelen en verliefd doen. Zij zijn bijna altijd met z'n tweeën en lijken eeuwig verliefd.

Dan komt de volgend fase; een nest maken. De winterkoningman maakt meerdere nestjes, waarna het vrouwtje uiteindelijk één nest uitkiest om in te broeden. Manlief neemt het echter niet zo nauw met de huwelijkse trouw, want als het vrouwtje op de eieren zit, probeert hij een ander vrouwtje te versieren voor één van de andere nesten. Ooievaars doen samen hun best er iets moois van te maken en vliegen met grote takken rond. Bij de merels is het vrouwtje de klos, er wordt een kommetje van kleine takjes gevlochten, bepleisterd met modder en bekleed met mos en zacht plantenmateriaal. Ik heb zelfs uitgebloeide hortensiabollen in het nest verwerkt zien worden. De grutto houdt het simpel. Er wordt een ondiep kuiltje gedraaid in grasland, waarbij de halflange halmen over het nest gevouwen kunnen worden, zodat het nest met eieren niet opvalt. Halsbandparkieten zijn holenbroeders en zij kraken gewoon een boomholte waar eerder een specht broedde. Het koolmeesje gaat voor de kant en klare woning aangeboden door de mens. Alleen nog een persoonlijke touch aanbrengen met de stoffering van mos, veertjes en, hoe vreemd het ook klinkt, kattenharen.

En dan volgen de eitjes, het broeden en de zwaarste klus; het grootbrengen van de jongen. En nu maar hopen dat de kat ze met rust laat!

ZES ACTIEVE GIDSEN VAN NATUURORGANISATIE IVN VOLGEN HET PLANTEN- EN DIERENLEVEN IN LEIDERDORP. OM DE WEEK SCHRIJVEN ZIJ IN DEZE RUBRIEK OVER HUN BEVINDINGEN